Iedere vrijdag organiseert Joost van NerdyGeekyFanBoy een Friday Five. Verschillende boekenbloggers zetten binnen een bepaald thema 5 boeken centraal. Deze keer is het thema ‘boeken die iedereen op de plank moet hebben staan’. Nu weet ik dat boeken duur zijn, en dat niet iedereen het geld heeft om een stapel boeken te kopen. Dus maak ik er deze keer van ‘vijf boeken die iedereen gelezen moet hebben’.

Het eerste boek waarvan ik vind dat iedereen het gelezen moet hebben, is Het Achterhuis, ook wel bekend als Het Dagboek van Anne Frank. Ik vind dat je dit boek gelezen moet hebben omdat je in dit boek meekrijgt hoe een bepaalde groep (Joodse mensen, in dit geval) geleidelijk steeds meer in een hoek wordt gedrukt. De angst, het onrecht, je krijgt het allemaal mee. Maar doordat Anne ook over kleine dingetjes schrijft én omdat je niet meekrijgt hoe ze opgepakt wordt en sterft in het concentratiekamp, blijft het behapbaar, ook voor mensen die niet goed tegen oorlogsverhalen kunnen.

Een tweede boek wat iedereen gelezen moet hebben, is Een Keukenmeidenroman van Katryn Stockett. In dit boek wordt de segregatie in Amerika besproken, gezien door de ogen van vrouwen. De auteur laat een zwarte en een blanke vrouw aan het woord, en laat hen erachter komen dat ze meer overeenkomsten hebben dan verschillen. De segregatie in Amerika is wat de Apartheid was in Zuid-Afrika. In feite komt het er op neer dat gekleurde mensen (niet-blanke mensen) werden gezien als tweederangs mensen. Children from a lesser God, om het zo maar te zeggen. Nog steeds is discriminatie aan de orde van de dag, niet alleen op basis van je kleur of naam (kijk maar naar de toeslagen-ramp bij de belastingdienst), maar ook op basis van achtergrond of geslacht. Hier mag meer aandacht voor komen in Nederland, en ik denk dat het een goede eerste stap is als iedereen dit boek eens gaat lezen.

Boek nummer drie dat volgens mij door iedereen gelezen moet worden: Zoektocht in Katoren van Jan Terlouw. Dit is het los te lezen vervolg op Koning van Katoren (hoewel Koning Stach en Koningin Kim wel even voorbij komen) en legt de bijzondere logica van de huidige maatschappij onder een vergrootglas. Kos gaat op verzoek van zijn overleden buurvrouw Adelheid op zoek naar haar zoon. Deze zoektocht leidt hem door heel het land Katoren, en onderweg komt hij vreemde dingen tegen. In de plaats Minder spant iedereen om alles rechtszaken tegen elkaar aan, en eisen ze schadevergoedingen van elkaar. Kos doet een keer mee in de jury-rechtbank, en brengt daar een originele oplossing naar voren. Een oplossing waar de andere juryleden nog nooit aan hadden gedacht. En in het dorpje Regelrecht moet je zelfs formulieren invullen om een broodje te kopen… Kos vind het allemaal maar raar. Maar dan komt hij een meisje tegen, en voor dat meisje gaat ook hij rare dingen doen…

Een vierde boek dat iedereen zou moeten lezen is De Zweetvoetenman van Annet Huizing. Dit boek legt namelijk op begrijpelijke wijze uit hoe het Nederlandse rechtssysteem werkt. En aangezien iedereen wel eens met de rechtspraak te maken krijgt, is het handig om daar iets van te weten. Huizing gebruikt grappige voorbeelden en leuke anecdotes om het rechtssysteem uit te leggen. Mag je bijvoorbeeld je schoenen uittrekken in de bibliotheek als je voeten heel erg naar zweet stinken? Of mag je je eigen fiets terugstelen? Heeft een hond inspraak in de rechtsgang? De stijl doet een beetje denken aan Waanzinnig om te Weten, maar het boek bevat veel meer informatie.

Een vijfde boek dat iedereen zou moeten lezen is De Cirkel van Dave Eggers. Niet omdat het nou zo’n fantastisch boek is, maar omdat het waarschuwt voor de macht van internet en het effect van dingen delen op internet. Hoeveel wil jij dat anderen van je weten? Zijn die techbedrijven wel zo betrouwbaar? Is het wel verstandig dat zorginstellingen met computers van Google werken? Allemaal vragen waar je na het lezen van dit boek opeens over na gaat denken. En ik zeg het maar vast: de cirkel kan realiteit worden. Zo, en probeer nu nog maar eens te slapen na het lezen van dat boek.

En omdat er tegenwoordig nog net zo veel onbegrip is rondom de psychiatrie als vroeger, zijn de laatste twee boeken in deze Friday Five PAAZ van Myrthe van der Meer en 13 reasons why van Jay Asher. In PAAZ wordt Emma opgenomen op de paaz, de psychiatrische afdeling van het algemeen ziekenhuis. Emma weet echter zeker dat er een fout is gemaakt: ze heeft een leuke baan, ze heeft een lieve vriend, dus waarom is het een probleem dat ze dood wil? Heel langzaam aan komt ze erachter dat ze niet voor niets op de PAAZ zit, en krabbelt ze overeind. Maar ondertussen komen ook de rare regels, de bijzondere therapeuten (soms gekker dan de patiënt) en de mede-patiënten voorbij. Hoe moet je bijvoorbeeld proberen te slapen als je kamergenoot de boel verbouwd? En hoe kom je tot rust tussen allemaal mensen die ook onrustig zijn? 13 reasons why gaat over Hannah. Hannah heeft zelfmoord gepleegd, maar ze heeft een doos cassettebandjes achtergelaten. 14 cassettebandjes. Op iedere kant van een bandje wijst ze een persoon aan die heeft bijgedragen aan haar motivatie om zichzelf van het leven te beroven. Iedere persoon die haar het gevoel heeft gegeven dat zij niet de moeite van het bestaan waard is. Waarom iedereen dit boek moet lezen: omdat je niet weet welke impact jouw daden, jouw handelen en jouw woorden op iemand hebben. Al deze mensen op die bandjes denken allemaal ‘maar wat ik deed was niet zo erg, dus daarom zal ze het wel niet gedaan hebben’. Misschien vonden zij het niet erg, maar voor Hannah was het net een ding te veel. En dus zijn ze mede-verantwoordelijk voor Hannah’s dood.