Er wordt behoorlijk neergekeken op de zogenaamde Young Adult-boeken, ook wel bekend als YA-boeken. En dat is onterecht. Ik heb Nederlands gestudeerd en lees veel Young Adult-boeken, en in deze blogpost leg ik je uit waarom je niet meer neer moet kijken op dit genre.

Ik ga maar meteen de knuppel in het hoenderhok gooien: de voornaamste reden dat er wordt neergekeken op Young Adult-boeken is dat de huidige literaire wereld er weinig controle over heeft. Ozcan Akyol beschreef in zijn essay Generaal zonder Leger al dat de huidige literaire wereld incestueus in elkaar zit: schrijvers begeven zich allemaal in hetzelfde kringetje, recenseren elkaar en geven elkaar beurzen en prijzen. Daardoor bepalen zij voor een groot gedeelte welke auteurs kunnen overleven. Daarnaast zijn er nog enkele bestseller-auteurs, en die kunnen overleven omdat ze enorm veel boeken verkopen, maar omdat ze zich niet in dat literaire kringetje begeven, zijn hun boeken al minder dan de boeken van de insidersclub.

Die insidersclub keek al enorm neer op jeugdboeken. Want te makkelijk, zowel qua verhaal als om uitgegeven te krijgen. De gemiddelde uitgeverij in Nederland heeft namelijk ruimte voor zo’n 5 debutanten: 4 bij de jeugd, 1 bij de volwassenen. Er is meer ruimte bij de jeugd, omdat iedere uitgeverij minimaal één auteur in de jeugdportefeuille heeft die altijd wel verkoopt, ook nog ver na de dood van die auteur(s). Denk aan Annie M. G. Schmidt, Roald Dahl, Eric Carle, Dick Bruna, Ingrid & Dieter Schubert… Die ruimte is er niet bij de volwassenen, waardoor je een boek makkelijker uitgegeven krijgt als het gericht is op lezers onder de 18 is. En daar zit een deel van de pijn, want ‘vroeger’ gingen lezers van 15 jaar en ouder ‘gewoon’ over op de boeken voor volwassenen. Nu is er voor hen een apart genre, en zijn de auteurs die zich richten op volwassenen deze lezers kwijt. Ze komen later, of niet.

Goed, dus er zat al een hoop pijn en wrok bij die club auteurs. Dat was allemaal wel redelijk te beheersen, want boeken werden nog altijd op de ouderwetse manier gepromoot. Het bekende clubje recensenten beoordeelde de boeken, en aan de hand van de griffels en penselen kon er nog wat bijgestuurd worden. Maar toen kwamen de Young Adult-boeken, en kwam het internet. En daar had de oude garde geen controle over. Boeken werden en worden aanbevolen op BookTube, Bookstagram en Boekenblogs. Wie daar goed scoort, wordt ook vaak goed verkocht. Soms krijgen de mensen achter deze kanalen boeken toegestuurd door uitgeverijen, maar veel vaker zie je dat ze de boeken zelf kopen of lenen bij de bibliotheek. Hierdoor heeft ‘de oude garde’ geen invloed op de promotie van YA-boeken. En dat vinden ze niet leuk.

Om te voorkomen dat nu alle lezers weglopen bij hun boeken en allemaal Young Adult-boeken gaan lezen, zet de oude garde de YA-boeken weg als onvolwassen, slecht geschreven, te veel op de hype en meer van dat soort oneerlijke verwijten. Want al deze dingen gaan ook gewoon op voor een deel van de boeken voor volwassenen. Ook hoofdpersonen in boeken voor volwassenen kunnen zich heel onvolwassen gedragen. Chicklits zijn ook bij de volwassenen geen taalkundige pareltjes, en er zijn enorm veel boeken voor volwassenen die ‘op de hype’ geschreven worden.

Daarbij komt dat er in de YA-wereld veel meer ruimte is om te experimenteren. Juist omdat deze auteurs niet beïnvloed worden door het literaire clubje, zie je dat zij nieuwe dingen proberen: een andere setting, een nieuw perspectief, onderwerpen waar de volwassen auteurs zich vaak niet aan durven te wagen. En waarom durven ze dat niet? Omdat ze bang zijn voor de verwijten van het literaire clubje, dat ze worden afgekraakt door hun peers. De Young Adult-wereld is wat dat betreft veel vrijer en veel meer open minded.

Ik heb YA-boeken gelezen die ontzettend mooi geschreven zijn. Ik heb Young Adult-thrillers gelezen die spannender waren en/of een beter plot hadden dan menig thriller voor volwassenen. En ik heb onderwerpen voorbij zien komen die ik al heel lang niet meer bij de volwassen boeken tegenkom, of die op een veel opener en normaler manier besproken worden. Psychische gezondheid, diversiteit, tussen twee werelden staan, dakloosheid, armoede, suïcide, geweld, leven, overleven, kracht, opgeven en redenen om toch door te gaan. De onderwerpen die de volwassen literatuur nu schuwt, omdat ze bang zijn om afgewezen te worden. Misschien is het maar goed dat de huidige literaire wereld geen controle heeft op de YA-auteurs, want nu worden er weer boeken geschreven die er toe doen.