Vertalen is een vak!

En voor vakwerk moet je betalen. Je vindt het toch ook doodnormaal om een stukadoor of loodgieter die goed werk heeft afgeleverd een fatsoenlijk bedrag te betalen? Waarom vinden we dat dan niet bij vertalers?

Zelf ondervond ik aan den lijve hoe lastig vertalen kan zijn toen ik de blogpost schreef over de vraag of The Da Vinci Code plagiaat is. Het was regelmatig best lastig om het exacte woord te vinden dat in het Nederlands precies hetzelfde uitdrukt als in het Engels. Ik heb veel gebruik moeten maken van Google Translate en een paar keer vrienden en familie om hulp moeten vragen. Daarnaast ben ik een flink aantal dagen bezig geweest met die blogpost. En nee, dat vind ik niet erg, maar ik schrok er wel van dat vertalers maar 6,8 cent per woord krijgen.

Om even de vergelijking met de blogpost die ik geschreven heb door te trekken: het echte vertaalwerk van die blogpost bevat 3178 woorden. Hierbij heb ik het beschrijven en vertalen van het oordeel van de rechter nog niet meegerekend, net als de inleidende teksten. Stel dat ik professioneel vertaler zou zijn, dan zou ik voor die tekst zo’n 216 euro ontvangen. 216 euro, voor zeker anderhalve week specialistisch werk waar je een universitaire opleiding voor moet hebben gedaan. En voor er nu mensen komen met het briljante argument ‘dat een vertaler daar meer ervaring mee heeft en het dus sneller doet’: prima, maken we er een week van. Dan kom je met 4 weken (oftewel: ongeveer een maand) fulltime werken op 864 euro uit.

864 euro in de maand, dat is minder dan het minimimloon. Dat is zelfs nog zo’n 150-200 euro minder dan de bijstand of een Wajong-uitkering. En dat terwijl je fulltime werkt. O, en voor je nu denkt ‘ja maar dan krijg je toch toeslagen?’: heb je onder een steen gelegen de afgelopen twee jaar? Toeslagenschandaal, zegt dat je iets? En nee, niet iedere vertaler zal slachtoffer zijn van het toeslagenschandaal, maar het is met onregelmatige inkomsten nou ook niet echt makkelijk om geld te ontvangen van de Belastingdienst.

Wat doet dat met je, als je je maximale uren werkt en er toch nauwelijks tot geen geld aan overhoudt? Ik heb er, als Wajonger die inmiddels een paar proefplaatsingen op heeft zitten (werken ‘in ruil voor je uitkering’ zodat de werkgever jou zonder risico kan uitproberen) wat ervaring mee. Het sloopt je. Je werkt namelijk hard, maar er is geen ruimte voor de extraatjes, de beloningen die horen bij hard werken. Zeker aangezien die eerder genoemde 6,8 cent per woord vaak het maximale tarief is wat vertalers kunnen verdienen. Veel uitgeverijen gaan daar nog onder zitten, en de vertaler heeft nauwelijks onderhandelingsruimte.

Veel vertalers (en auteurs van literaire boeken doen het ook, weet ik toevallig) kiezen er daarom voor om naast hun vertaalwerk (of schrijfwerk) nog een baan erbij te nemen. Zodat ze hun werk als vertaler kunnen betalen. Daarnaast moeten veel vertalers en auteurs enorm lobbyen voor een vertaling en soms zelfs leuren met hun werk. Dat is, aldus Annemart Pilon, niet vol te houden als de betaling zo laag is en blijft. En wat is dan de consequentie? Een verschraling van het boekenaanbod.

Eerder ben ik al begonnen met #noemdevertaler. Maar alleen de vertaler noemen is niet genoeg. Geld verdienen met boeken is een enorm taboe, maar het minimumloon kunnen verdienen met je werk lijkt mij toch wel het minste wat boekenland voor de vertalers kan doen.

13 gedachtes over “Vertalen is een vak!

  1. Naomi zegt:

    Helemaal met je eens! In mijn omgeving is iemand bezig met een studie (ja, het is gewoon een peperdure, lange studie!) vertalen en als ik zie hoe ingewikkeld die studie is en wat er allemaal bij komt kijken, is het echt bizar dat er bijna geen geld mee te verdienen is.

    Like

  2. Tjeerd zegt:

    Gelukkig is er via het letterenfonds een kleine subsidieregeling, maar die is ook te beperkt om iedereen te helpen helaas… En dan is er ook nog de tijdsdruk waar veel vertalers mee moeten omgaan…

    Like

    • booksometea zegt:

      Het is fijn dat die regeling er is, maar het zou nog fijner zijn als die regeling niet nodig was! Net als met bijstand, wajong en voedselbanken. Fijn dat het er is, nog fijner als het niet nodig is. En het hoeft ook niet nodig te zijn, als uitgeverijen bijvoorbeeld een percentage van de winst opnemen in het contract.

      Like

  3. Adriaantje zegt:

    Inderdaad, vertalen is een VAK! en niet zomaar een druk op de knop ding.
    Wanneer ik een vertaald boek pak, kijk ik eerst altijd naar wie het vertaalde, bepaalde vertalers werken ook mee aan de leesbaarheid (sfeer?) van een boek.

    Like

  4. Johanna zegt:

    Helemaal mee eens. En nog erger is, dat er veel slechte vertalingen zijn. Die er “even bijgedaan worden” door iemand die (in mijn geval) ook wat nederlands kunnen lezen. (ik zal geen uitgeverij noemen). En dan staan je tenen krom. Ik weet eigenlijk niet wat vertalers in Duitsland en Zwitserland verdienen, maar het zal niet zo veel meer zijn. Vaak hebben ze er nog een job bij. Maar goed dat je het eens aankaart.

    Like

  5. Rosalyn zegt:

    Het tarief wat je noemt is specifiek voor boekvertalers. Met financiële of juridische vertalingen valt bijvoorbeeld wel meer te verdienen. Maar van andere vertalers heb ik gehoord dat je wel een bedrag per verkocht boek krijgt, dus net als de auteur. Ben zelf ook vertaler, maar niet in die sector. Feit blijft overigens dat de vertaaltarieven zwaar onder druk staan en dat veel vertalers een baan ernaast hebben om goed rond te komen. Leuk dat je hier aandacht aan besteedt!

    Like

    • booksometea zegt:

      Ik heb een boekenblog, dus ik heb me inderdaad even toegespitst op de situatie in de boekenwereld. Dit naar aanleiding van het artikel dat link (tweede link in de post, bij het bedrag dat vertalers verdienen). Een bedrag per verkocht boek is vrij zeldzaam, zeker bij fictie-boeken.

      Like

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.