Ieder jaar koop ik de VN Detective & Thrillergids, en ieder jaar lees ik die helemaal uit. Ik neem (bijna) alle recensies door, lees de artikelen en interviews en zet alle boeken die ik graag wil lezen op mijn wensenlijstje bij de bibliotheek. Vorig jaar viel de gids enorm tegen, omdat de redactie kennelijk had besloten dat enkel de recensies, de bespreking van de vijfsterrenboeken en de verkiezing van de Thriller van het Jaar nodig waren voor hun pronkstuk. Zou het dit jaar beter zijn?

Een ‘echte’ VN Detective & Thrillergids

Ik had al even op internet gespiekt, en zag op de site van Vrij Nederland dat er weer een aparte Detective & Thrillergids kwam. Vorig jaar was dat, zoals eerder gezegd, anders, dus ik was erg blij dat er weer een ‘echte’ gids kwam dit jaar. In een echte VN Detective & Thrillergids tref je namelijk ook artikelen en interviews aan. Dit jaar zijn er drie interviews (een met Peter R. De Vries over zijn werk als luis in de pels bij politie en justitie, een met Gaea Schoeters over haar boek Trofee (kreeg vijf sterren van de jury) en een met Jørn Lier Horst over zijn werk als schrijver, zijn werk bij de politie en hoe hij dat combineert). Daarnaast zijn er ook drie inhoudelijke stukken: een essay over ‘doe het zelf-justitie’ en de vraag waarom ‘we’ zo houden van helden die het recht in eigen hand nemen, een stuk dat ingaat op podcasts over cold case-zaken (en waarom die soms meer kwaad aanrichten dan dat ze helpend zijn) en een bijzonder portret: ‘Bo’ hielp jarenlang de internationale opsporingsdiensten. De bekendste ontdekking van Bo was de afbeelding van Nijntje op een foto, een stuk bewijs dat leidde tot de aanhouding en veroordeling van Robert M. in de Amsterdamse Zedenzaak. Maar wie was Bo? Een bijzonder verhaal over hoe amateurspeurders de opsporingsdiensten helpen met het oplossen van hele ernstige misdrijven.

De recensies

Ieder jaar gaat het grootste deel van de beschikbare ruimte in de gids naar de recensies. Dit jaar recenseerden 17 recensenten 335 thrillers die verschenen zijn tussen juni 2020 en juni 2021. Dat houdt in dat iedere recensent 19-20 boeken voor zijn/haar/diens rekening heeft genomen.

Wat me opvalt is dat de toon wat somberder is dan andere jaren. Waar de meeste recensenten nog best een grappige draai wisten te geven aan een negatieve recensie of probeerden om een positief puntje te vinden, zie je dat dit jaar minder. Dat kan een gevolg zijn van het feit dat de wereld in de fik staat, maar soms vind ik de recensenten wel erg streng en somber. Alsof ze met tegenzin het boek hebben gelezen. Daarnaast merk je ook dat een aantal recensenten een duidelijke voorkeur heeft voor bepaalde subgenres of auteurs, en daarin zijn ze niet objectief: ze kunnen vaak niet over hun eigen vooroordelen stappen. Zodoende kan de beoordeling van twee boeken van dezelfde auteur tot wel drie sterren verschillen tussen twee recensenten, op een schaal van nul tot vijf sterren. Dat was andere jaren ook wel een beetje het geval, maar dit jaar is het wel heel extreem. Ook zie je dat de een meer spoilers plaatst dan de ander, vaak zonder waarschuwing. Ik heb de indruk dat de recensenten weinig met elkaar hebben overlegd en (te) weinig met elkaar hebben gespard en gesproken over de boeken en hun recensies. En ja, ik weet van de situatie en thuiswerken en alles, maar ik denk toch dat er manieren zijn om dan met elkaar te overleggen, je ervaringen te bespreken en zo je reactie wat te nuanceren of op een andere manier naar het boek te kijken. Het is nu net alsof de recensenten tegen heug en meug de boeken hebben gelezen en dat door willen laten klinken in hun recensies. Als het zo’n offer is, ga dan op zoek naar een paar leuke nieuwe recensenten (ik ben beschikbaar 😉 ).

Nieuw dit jaar is dat er een young adult-boek besproken word. Ja, inderdaad, wel een heel young adult-boek. Familie liegt nooit van Karen McManus. De bespreking is nog wat denigrerend, maar het is een enorme vooruitgang dat er uberhaubt een young adult-boek besproken wordt. Van mij mag dat vaker!

Hoe ik de VN Detective & Thrillergids gebruik

Afgezien van het feit dat ik de interviews lees, kijk ik vooral naar de beschrijvingen van de boeken. Aan de hand van de beoordeling en de beschrijvingen van de boeken die ik al gelezen heb kan ik een beetje zien wat de teneur van dit jaar is. Verder kijk ik vooral naar welke boeken mij aanspreken. Die boeken zet ik op mijn wensenlijstje bij de bibliotheek, zodat als ik weer eens ‘geen boeken kan vinden’, ik wat back-up opties heb. Ik weet bijvoorbeeld dat ik niet van al te veel prive-sores hou bij de speurder, en dat het mij meer om de puzzel gaat dan om de actie. Ik hou van sfeer, maar niet van beklemmende, duistere of sombere sfeer. Ik geef vaak de voorkeur aan politiedetectives en -thrillers, al kan ik ook genieten van een goed rechtbankthriller of een private eye, al moet bij die laatste categorie wel heel duidelijk zijn dat er een persoon onschuldig is. Ik hou niet van horror-achtige boeken of thrillers waarbij je op de achterflap al kunt lezen dat mensen gewoon stomme dingen (gaan) doen. Ook avonturenromans, te veel navelstaarderij of bovennatuurlijke dingen trekken me niet in een detective, als ik dat wil lezen pak ik wel een boek wat daar echt over gaat. Is een boek onderdeel van een serie, dan zoek ik vaak het eerste deel van die serie op en kijk of dat me aanspreekt.

Een groot voordeel van VN Detective & Thrillergids is dat het overgrote deel van de boeken die besproken worden al beschikbaar zijn (of in bestelling zijn en dus te reserveren) bij de bibliotheek. Als een boek hoog heeft gescoord, moet je wel rekening houden met een (lange) wachtlijst. Soms koop ik een boek, als het me echt aanspreekt. Maar het merendeel van de boeken haal ik uit de bieb, die heeft ze toch (bijna) allemaal.

Ik kijk vaak ook of er nog nieuwe thrillerauteurs zijn, of auteurs die ik (nog) niet ken. Ik lees veel, en soms is het fijn om weer eens iets nieuws te kunnen proberen. Soms bevalt dat goed, maar er zijn ook momenten geweest dat een boek veel sterren kreeg en dat ik het niets vond. Vandaar dat ik altijd ook nog op mijn eigen gevoel af blijf gaan, en mijn leeslijstje niet volledig laat bepalen door de VN Detective & Thrillergids.