Van thee drinken krijg ik (bijna) altijd een goed gevoel, maar het is ook fijn om terwijl je een kopje thee drinkt, iets goeds te doen voor een ander. Gelukkig zijn er genoeg theemerken die niet alleen jou, maar ook de mensen die eraan meegewerkt hebben om de thee bij jou te krijgen extra waarderen. Er zijn verschillende dingen waar je op kunt letten, en ik zal mijn best doen je goed uit te leggen wat wat is, zodat je zelf kunt bepalen wat je wel (of juist niet) wil steunen met jouw kopje thee.

Fairtrade

De bekendste optie is waarschijnlijk Fairtrade thee, een keurmerk en beweging dat vroeger bekend stond onder de naam Max Havelaar (naar het beroemde boek van Multatuli). En voor je nu denkt dat enkel A-merk thee of thee van Fairtrade zelf onder Fairtrade valt: dat is niet waar. Ook thee van de Lidl, Hema, g’woon, Plus en Spar zijn Fairtrade. Bij Fairtrade producten (en dus ook Fairtrade thee) krijgt de boer altijd minimaal een bepaald bedrag voor diens product. Daarnaast worden kleine boeren verenigd in coöperaties, waardoor ze een betere onderhandelingspositie hebben, en de mogelijkheid om kennis te delen en samen grote aankopen te doen. Ook krijgen de boeren een bedrag om te investeren in hun eigen dorp, bijvoorbeeld om een school of een ziekenhuis te bouwen. Daarnaast zijn er eisen aan de productie, zodat alles ook milieutechnisch gezien zo verantwoord mogelijk geproduceerd wordt.

Thee van de sociale werkplaats

Naast Fairtrade thee zijn er diverse sociale werkplaatsen die thee inpakken. Vaak kun je deze thee alleen in een klein lokaal winkeltje kopen (al dan niet gecombineerd met een lunchroom waar ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werken), soms ook online. Sociale werkplaatsen bieden een (beschutte) werkplek en/of (arbeidsmatige) dagbesteding aan mensen met een verstandelijke beperking, psychische problemen of die bijvoorbeeld heel erg lang in de bijstand of een andere uitkering hebben gezeten en daardoor minder ‘werknemersvaardigheden’ hebben dan wenselijk is op een reguliere werkplek.

Ik ben zelf wel altijd heel kritisch op de argumentatie die een bedrijf gebruikt om voor een sociale werkplaats te kiezen. Als er bijvoorbeeld iets staat in de trant van ‘zo dragen wij ons steentje bij’, dan weet ik dat ze proberen om door het uitbesteden van deze taak a) goedkoper uit te zijn (dat lukt overigens meestal wel) en b) hun plicht om mensen uit de Participatiewet aan te nemen proberen te omzeilen (jammer genoeg lukt dat meestal ook). Bij die bedrijven koop ik dus meestal niet. Wel bij bedrijven die echt iets goeds willen doen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Een bijzondere variant daarvan is Guiltea van het merk Zuivere Koffie. Dit bedrijf werkt met gedetineerden, mensen die in de gevangenis zitten. Het is de bedoeling dat mensen die vast zitten werken, en vaak is dat productiewerk. Met dat werk verdienen ze een (klein) zakcentje, en daarnaast krijgen ze een dagritme en structuur aangeboden door het werk. Ook leren ze werknemersvaardigheden. Men hoopt op die manier het aantal recidivegevallen (mensen die terugvallen in de criminaliteit) te verkleinen. Feit is dat je voor veel werkplekken een VOG nodig hebt, en dat is niet zo makkelijk als je in de gevangenis hebt gezeten. Via Zuivere Koffie kunnen mensen die nog gedetineerd zijn al starten met hun werk, en na hun straf daar blijven werken. En het belangrijkste: er is iemand die in ze gelooft.

Biologische thee

Biologische thee heeft als voornaamste kenmerk dat er tijdens het verbouwen en produceren zo veel mogelijk rekening is gehouden met het milieu. Dat betekent onder andere dat er geen genetisch gemodificeerde zaden/planten worden gebruikt (oftewel: geen zaadjes/plantjes die eerst in een lab zijn bewerkt of die zo zijn ‘gekruist’ dat ze meer opbrengen of beter tegen ziektes en insecten bestand zijn). Ook moeten de gewassen op de grond zijn verbouwd (en niet op water of een kunstmatige ondergrond) en er worden alleen natuurlijke bestrijdingsmiddelen in gezet, en geen pesticiden. Tijdens de verwerking mogen er geen kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen worden toegevoegd, enkel noodzakelijke E-nummers van natuurlijke oorsprong (oftewel: bietensap of citroenzuur mag wel, smurfblauwe kleurstof niet). Steeds meer thee die bij de supermarkt te koop is en bijna alle thee die in de theewinkel te koop is is biologisch.

Veganistische thee

Thee is over het algemeen veganistisch, dus zonder dierlijke producten. Bij de meeste pure theesoorten (Ceylon, Assam, Darjeeling, Munt, Kamille, Rooibos) kun je er van uitgaan dat de thee vegan is. Bij melanges moet je wel altijd even opletten, omdat er soms aan een melange dingen als honing, karamel, chocolade, melk en/of melkproducten worden toegevoegd aan de melange. Goed de ingrediënten lezen dus! En wil je op safe spelen (bijvoorbeeld omdat je de thee cadeau wil doen aan iemand die vegan eet en jij er zelf niet alle ins en outs van kent), ga dan voor een zo puur mogelijke thee.

Low/zero waste

Wil je zo min mogelijk afval produceren, ga dan sowieso voor losse thee, dat scheelt al enorm het afval. En als je dan je thee zet met een thee-ei of met een percolator, dan heb je wel het gemak van theezakjes, maar niet het afval. Uiteraard kun je de gebruikte theeblaadjes composteren, als je echt voor zero waste wil gaan.