Vrijdag begint in een deel van het land de herfstvakantie, en dat is een mooi moment om in de Zweedse traditie voor de herfstvakantie te duiken: Läslov. De letterlijke vertaling hiervan is namelijk ‘leesvakantie’, en in Zweden wordt de herfstvakantie dus (grotendeels) lezend doorgebracht.

Läslov in Zweden

Het woord Läslov is een samentrekking van twee Zweedse woorden, namelijk läsning (lezen) en lov (vakantie). In 2016 kwam de Zweedse overheid op het lumineuze idee om de herfstvakantie om te dopen tot leesvakantie, en zo het lezen (en dan vooral lezen in je vrije tijd) bij kinderen en jongeren te promoten. Ze besloten hier ook een budget van 5 miljoen Zweedse kronen (zo’n 441000 euro) voor beschikbaar te stellen. Als ik de pakweg 3 miljoen euro die CPNB beschikbaar heeft voor campagnes (53% van hun budget van 6 miljoen gaat naar campagnes) deel door 18 (er zijn 18 campagnes per jaar) kom ik uit op 166.667 euro per campagne. Als ik dan dat bedrag x 2 doe (want Läslov is voor kinderen en jongeren), kom ik uit op 333.333 euro. Met andere woorden: Zweden investeert ongeveer een ton per jaar meer in lees-enthousiasmering voor kinderen en jongeren dan Nederland.

Het uitgangspunt van Läslov is breder dan in Nederland. In Nederland focussen we heel erg op leesbevordering want dan kun je beter meekomen op school en kun je een hoger adviesniveau krijgen waarna je naar een hogere opleiding kan en dus zo snel mogelijk naar een goede baan kan. In Zweden neemt men niet alleen het educatieve doel van lezen mee, maar ook het stukje persoonlijke groei en persoonlijke ontwikkeling wat je met lezen kunt ondersteunen. Lezen is namelijk niet alleen goed voor goeie cijfers en schooladviezen, maar ook, vooral, voor je mentale, emotionele en persoonlijke ontwikkeling.

Het doet in de verte een beetje denken aan de Kinderboekenweek hier in Nederland, al is de inzet zowel qua doelgroep als qua doel veel breder en maakt men gebruik van de herfstvakantie: je hebt meer vrije tijd, waarom ga je in die periode niet lekker lezen?

Het doel van Läslov is leesplezier, en niet leesbevordering. Hierdoor is het een veel ongedwongener event dan de Kinderboekenweek, waarbij men toch echt steeds probeert om vooraf bepaalde boeken door de strot te duwen. Er worden tijdens Läslov bijvoorbeeld ook challenges georganiseerd, en dat zie ik in Nederland niet vaak gebeuren tijdens de Kinderboekenweek of de Boekenweek voor Jongeren. Met Läslov wil men uitdragen dat lezen geen moetje is, maar een fijne manier om je vrije tijd door te brengen.

Zelf Läslov houden

Het mooie is dat je ook zonder flinke zak geld Läslov kunt houden. De vertaling van Läslov is immers leesvakantie, en een leesvakantie kun je zelf ook houden! Hoe? Nou, zo:

• Zorg voor een paar vrije dagen (een weekeind telt ook)
• Plan een moment om de bibliotheek te plunderen
• Regel kaarsen & dekentjes (voor de sfeer), fijn licht om bij te lezen en een grote pot thee (of warme chocolademelk)
• Installeer je op je leesplek
• Sla je boek open en begin te lezen

Zelf Läslov houden is dus helemaal niet zo moeilijk. Een stapel boeken halen bij de bibliotheek, dat is voor veel mensen wel haalbaar. Mocht je niet zo veel te besteden hebben: tot 18 jaar is lidmaatschap van de bibliotheek sowieso gratis, en voor mensen die weinig inkomen hebben zijn er vaak regelingen die een lidmaatschap goedkoper of zelfs gratis maken. Vraag hiernaar bij de bibliotheek! Dekentjes zijn het hele jaar door te koop bij Ikea (en ook nog betaalbaar), maar in deze tijd van het jaar vaak ook bij winkels als Action, Xenos, Hema en (raar maar waar) Kruitvat en Trekpleister (en ja ook hier kosten ze geen gigantisch bedrag en met een dekentje spaar je ook geld uit voor de verwarming). Een paar kaarsen zijn leuk voor de sfeer, en ook die hoeven niet duur te zijn, zeker niet bij Ikea, Xenos of Action. Een pot thee is zeer betaalbaar en erg gezellig. Chocolademelk is iets duurder, maar nog steeds maar een fractie van wat je er bij de horeca voor zou betalen. En dan maar lekker lezen! Je kunt de benodigdheden uiteraard nog uitbreiden, en wat je bijvoorbeeld nodig hebt voor een leesfeestje met het thema herfst kun je in deze blogpost vinden. Leest iedereen hetzelfde boek of hetzelfde genre? Dan zijn hier een paar sfeervolle tips om deze leeservaring tot een feestje te maken!

Bonustip: je kunt ook nog een leesfort bouwen voor Läslov!

Bronnen bij deze blogpost
National Haiku Day to Läslov: reading holidays around the world van DesignDash.
Het jaarverslag 2023 van CPNB
Swedish Word of the Day: Läslov van The Local
Valuta omrekentool