Lezen voor de lijst kan heel leuk zijn, maar je kunt ook soms door de bomen het bos niet meer zien. Welke boeken moet je nou in vredesnaam kiezen? In deze blog help ik je. Hieronder zie je welke boeken van de lijst ik je zou aanraden, welke thema’s er in het boek zitten en waarom je dit boek volgens mij zou moeten lezen. Soms staat er ook een bijzonder weetje bij, of een leuke tip. Een aantal boeken zijn ook beschikbaar als luisterboek. Je kunt dat luisterboek meestal digitaal luisteren, bijvoorbeeld via LuisterBieb, de app van de bibliotheek. Deze app kost niets extra als je al een abonnement bij de bibliotheek hebt.
Let op: in deze blog gaat het over de boeken voor jongeren van 15 tot 18 jaar. De boeken die ik voor jongeren van 12 – 15 jaar aanraad kun je hier vinden.

Beatrijs (niveau 4)
Waarom zou je dit willen lezen: dit boek kun je op verschillende niveau’s lezen. De ene optie is de originele tekst (in het Middel-Nederlands), de andere optie is de moderne vertaling/hertaling. Als je voor de moderne versie gaat, zou ik de vertaling van Willem Wilmink aanraden: zelfs mijn professor Middeleeuwse Letterkunde vond die vertaling goed. Het verhaal, wat relatief kort is, gaat over Beatrijs, die in het nonnenklooster gaat. Geloof is een belangrijk thema in dit verhaal, en er zitten veel verwijzingen naar het geloof en de Bijbel in.

Camera Obscura van Nicolaas Beets (niveau 4)
Waarom zou je dit willen lezen: dit is niet zo zeer een boek, maar een verzameling korte verhalen. Je kunt dit dus ‘even tussendoor’ lezen, of steeds maar een klein stukje lezen. Ideaal dus als je niet veel concentratie hebt. Daarnaast is het grappig en luchtig, waardoor het (voor een boek dat zo oud is) makkelijk leest.
Leuk weetje: dit boek is typisch een boek uit de Biedermeier-stroming, die weer een reactie was op de Empire-stroming.

De eetclub van Saskia Noort (niveau 1)
Waarom zou je dit willen lezen: dit boek is makkelijk om te lezen en erg spannend. Het verhaal speelt zich af in een dorpje, en gaat over een groep vrienden die een eetclub opricht. Ze zijn eerst zielsgelukkig, totdat een van hen omkomt bij een brand. Langzaamaan blijkt dat iedereen, hoe gelukkig ook, geheimen heeft, voor zichzelf en vooral voor elkaar. Wie kun je nog vertrouwen?
Handig om te weten: je kunt dit boek ook als luisterboek lenen bij de bibliotheek.

De klucht van de Koe van G. A. Bredero (niveau 3)
Waarom zou je dit willen lezen: dit is een toneelstuk, en het zit vol humor. Daarbij geeft het een goed beeld van het dagelijks leven in de 17e eeuw, dus je hebt meteen wat extra informatie voor geschiedenis. In het verhaal wordt een domme, goedgelovige boer opgelicht door een ‘gauwdief’. De dief steelt de koe van de boer, verkoopt de boer later zijn eigen koe terug en laat hem ook nog opdraaien voor de kosten van de drankjes in het café.
Leuk weetje: in de tijd van Bredero kwam een klucht altijd na een serieus toneelstuk. Het toneelstuk en de klucht hadden dezelfde thema’s.

De Reünie van Simone van der Vlugt (niveau 1)
Waarom zou je dit willen lezen: net als ‘De Eetclub’ leest dit boek erg makkelijk. Het is een detective. Sabine zit met psychische klachten thuis van haar werk. Langzaamaan pakt ze haar leven weer op. Maar dan komt er een reünie van haar middelbare school, waardoor de herinneringen aan de verdwijning van een klasgenootje weer opgerakeld worden. Sabine wil weten wat er is gebeurd. Maar wil ze dat wel echt?
Let op: het luisterboek bevat de verkorte versie van het boek. Gebruik die dus niet!

De Tweeling van Tessa de Loo (niveau 3)
Waarom zou je dit willen lezen: dit boek is een tijdsdocument. Het verhaal gaat over Duitse twee zussen, een tweeling. Ze worden op 8-jarige leeftijd van elkaar gescheiden, en beleven ieder een andere kant van de Tweede Wereldoorlog. Lotte gaat naar Nederland. Haar pleegouders helpen onderduikers, en Lotte verlooft zich met een joodse man. Anna blijft in Duitsland, en werkt in een hospitaal voor gewonde soldaten. Als de zussen hoogbejaard zijn, komen ze elkaar weer tegen.
Handig om te weten: dit boek is als luisterboek beschikbaar bij LuisterBieb en Storytel.

De verwarde cavia van Paulien Cornelisse (niveau 2)
Waarom zou je dit willen lezen: dit is een grappig boek over een cavia op een kantoor. Ben je fan van de filmpjes van Toren C? Dan ga je dit een erg leuk boek vinden. Cornelisse is vooral taaltechnisch heel sterk, en weet daardoor heel goed de kantoorhumor en -sfeer te omschrijven.

Het Achterhuis van Anne Frank (niveau 2)
Waarom zou je dit willen lezen: Anne Frank, een joods tienermeisje, houdt een dagboek bij in de Tweede Wereldoorlog. Waar ze eerst enkel nog een Jodenster moet dragen, moet ze later onderduiken. Tijdens deze hele periode houdt ze een dagboek bij. Anne heeft de oorlog niet overleefd, haar moeder en zus ook niet. Haar vader heeft de oorlog wel overleefd, en heeft na de oorlog het dagboek van Anne haar dagboek laten uitgeven.
Goed om te weten: er bestaan twee versies van het dagboek. De vader van Anne wilde namelijk niet dat bepaalde pagina’s zouden verschijnen voordat hij overleden was.

Het Gym van Karin Amatmoekrim (niveau 2)
Waarom zou je dit willen lezen: dit verhaal gaat over een meisje uit een achterstandswijk. Omdat ze heel slim is, gaat ze naar het categoriale gymnasium in het deftige dorp in de buurt. Daar ontdekt ze dat er mensen zijn die heel anders leven dan zij. Ondertussen moet ze zich ook staande zien te houden in haar eigen wijk, waar ze langzaamaan ook uit de toon begint te vallen.

Historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart van Betje Wolff en Aagje Deken (niveau 5)
Waarom zou je dit willen lezen: dit boek is een ouderwetse briefroman. Het bestaat dus uit brieven die de hoofdpersonen elkaar schrijven. Net zoals de hoofdpersonen in de Hoe Overleef Ik…-serie elkaar mailen en met elkaar chatten, kun je hier de brieven meelezen. Het gaat over een meisje van twintig jaar dat na het overlijden van haar ouders terecht komt bij haar tante. Het boek schetst een beeld van het dagelijks leven aan het einde van de 18e eeuw.
Goed om te weten: er is een hertaling in modern Nederlands beschikbaar.

Max Havelaar van Multatuli (niveau 5)
Waarom zou je dit willen lezen: het verhaal switcht heen en weer tussen Nederlands Indie en Nederland. De verhaallijn in Nederland volgt de belevenissen van een verkoper van koffie. De verhaallijn in Nederlands Indie vertelt over de slavernij op de koffieplantages, en hoe een Nederlandse bestuursambtenaar in conflict komt met een lokale vorst. Dit is een van de eerste boeken die gingen over dit onderwerp, en het was daarom nogal vooruitstrevend. Ook krijg je veel mee van het leven in Nederlands Indië anno 1850.
Leuk weetje: dit boek is in 17 dagen geschreven.

Oeroeg van Hella S. Haasse (niveau 3)
Waarom zou je dit willen lezen: het verhaal gaat over vriendschap, een vriendschap die eigenlijk niet kan. De ik-persoon is namelijk blank, en Oeroeg, de vriend, is van Indische afkomst. Deze vriendschap is in het begin natuurlijk: de jongens worden bijna tegelijk geboren en groeien samen op. Als ze volwassen worden, kiest Oeroeg voor de Indiërs en tegen de Hollanders. Het thema is nog steeds actueel: twee kinderen die samen opgroeien, maar waarvan de een als volwassene keuzes maakt die in feite tegen de ander zijn.
Handig om te weten: van dit boek is een luisterboek beschikbaar bij de bibliotheek, voorgelezen door de auteur zelf. Ook kun je het luisterboek beluisteren via LuisterBieb en Storytel.

Paaz van Mirthe van der Meer (niveau 2)
Waarom zou je dit willen lezen: dit verhaal leest als een trein. En als je nog niets van de psychiatrie weet, is dit zeker een aanrader. Emma wordt met een burn-out en suicidale gedachten opgenomen op de Paaz, de Psychiatrische Afdeling van het Algemeen Ziekenhuis. Emma weet zeker dat er een vergissing is gemaakt. Ze heeft immers een prima leven, dus het is toch niet zo gek dat ze af en toe dood wil?
Leuk weetje: de auteur is zelf diverse malen opgenomen geweest vanwege psychische klachten.
Goed om te weten: bij de bibliotheek is het luisterboek ook te leen, ingelezen door de auteur zelf.

Schijnbewegingen van Floortje Zwigtman (niveau 3)
Waarom zou je dit willen lezen: dit boek ging al over LHBTQA+ voordat dat een hip thema werd. Daarbij is het een historische thriller: in het Londen van 1895 begaat Adrian Mayfield de misdaad van sodomie. Adrian is namelijk homoseksueel. En dat is in 1895 een behoorlijk probleem. Hoe groot dat probleem is, blijkt als Oscar Wilde wordt gearresteerd. Adrian en Oscar kennen elkaar, waardoor de impact extra groot is. Extra pluspunt: met dit boek krijg je wat extra achtergrond bij een aantal Engelse romans. Scheelt weer voor je lijst Engels!
Goed om te weten: dit boek is een mix van feit en fictie.

Sleuteloog van Hella S. Haasse (niveau 4)
Waarom zou je dit willen lezen: net als Oeroeg is een van de thema’s in dit boek Nederlands-Indië. Haasse is opgegroeid in Nederlands-Indië, waardoor ze de herinneringen van een oude vrouw aan Nederlands-Indië goed weer kan geven. In dit verhaal komt een jonge journaliste bij een oude vrouw, en vraagt haar naar haar herinneringen aan een mensenrechten-activiste. De oude vrouw en de activiste waren jeugdvriendinnen, dus ze kent haar goed. Regelmatig zegt de oude vrouw dat ze haar herinneringen heeft opgeschreven, maar dat ze de sleutel van de kist waar deze papieren in zitten kwijt is. Langzaamaan komen er een aantal geheimen naar boven.
Leuk weetje: Haasse is de favoriete auteur van Prinses Beatrix.
Goed om te weten: dit boek is als luisterboek beschikbaar bij de bibliotheek, LuisterBieb en Storytel.

Voor deze lijst heb ik mij gebaseerd op de lijst van https://15-18.jeugdbibliotheek.nl/lezen/lezen-voor-de-lijst.html