De VN Detective & Thrillergids is weer uit, en ik denk dat het ook tijd is voor een bespreking van de gids. En dit jaar wil ik ook eens ingaan op de vraag: is deze gids nog wel het instituut dat het ooit was?

De artikelen

Het thema van de gids van dit jaar is wraak. Opvallend vind ik dat er weinig focus is op dit thema in de artikelen. Het interview met Judge Joyce vond ik erg leuk om te lezen en het verhaal over de explosief (pun intended) gestegen explosies in Nederland vond ik ook interessant. Maar de andere artikelen, waaronder een over de ondergang van de Italiaanse maffia, vond ik wat minder. Dat kan gewoon mijn persoonlijke smaak zijn, maar ik vond de keuze van de artikelen ook illustratief voor de voorkeur van de recensenten bij de boeken…

De recensies

Want in de recensies blijkt dat het weer een jaar is waarin bloed, ontploffingen en aan horror grenzende taferelen hoog scoren. Bij de introductie van de recensies wordt gezegd dat men ook kijkt naar de literaire waarde, maar op basis van de boeken die 4 en 5 sterren krijgen kan ik dat niet helemaal onderschrijven. Het lijkt er sterk op dat als de kogels en lichaamsdelen niet rondvliegen in je boek, je dit jaar automatisch al een ster minder had – zo niet twee.

De subgenres binnen de thrillers worden willekeurig verdeeld. De redactie is van mening dat dit de neutraliteit en professionaliteit ten goede komt, ik ben dat nadrukkelijk niet met ze eens. Ik heb sterk de indruk dat sommige boeken gewoon al een ster minder krijgen puur omdat het niet het favoriete genre van de recensent is, en aangezien de meeste recensenten dus vooral van rondvliegende lichaamsdelen houden, krijgen boeken waarin dat niet het geval is al snel een ster minder en de boeken waarin veel bloed is een ster meer, ongeacht de kwaliteit van het verhaal. Dat is niet neutraal.

Zodra ik dat door had, ben ik juist gaan kijken naar de boeken met twee en drie sterren, aangezien de kans groter was dat die me aanspraken dan de boeken met vier en vijf sterren (een enkele uitzondering daar gelaten). Ik heb twee boeken meteen gereserveerd bij de bibliotheek en een boek op mijn wensenlijstje gezet. Daarnaast waren er een aantal boeken die ik al gelezen had die ook in de Gids besproken werden, en zoals ik al had verwacht scoorde ‘Mannen vermoorden en ermee wegkomen‘ heel laag, plus dat het werd afgekraakt (en ja, ook dat had ik verwacht). Het feit dat de recensent niet door had dat dit satire is, vind ik iets zeggen over de kwaliteit van de recensies.

Nog iets anders wat me opviel: de boeken die op social media enorm worden gehyped, scoorden in de gids zo goed als allemaal maximaal 3 sterren. En dat zette me aan het denken. Is de VN Detective & Thrillergids nog wel het instituut dat het ooit was?

De VN Detective & Thrillergids als instituut

We kunnen ons natuurlijk afvragen of de hype op social media terecht is. Bij sommige boeken is dat een, in mijn ogen, terechte vraag. Zeker als iedere bookstagrammer hetzelfde boek de hemel in prijst (vaak, niet altijd, maar wel vaak, omdat ze het gratis toegestuurd hebben gekregen) heb ik mijn twijfels bij de hype. Maar als ik kijk wat de Gids afkraakt, dan zijn er een aantal overeenkomsten tussen de boeken die ze afkraken: cozy crime, geschreven door een vrouw en/of een afwezigheid van ontploffingen, rondvliegende kogels en lichaamsdelen, plassen bloed en achtervolgingen. Natuurlijk zijn er een paar uitzonderingen, maar ik vind het opvallend dat de boeken die afgekraakt worden eigenlijk altijd wel aan minimaal een van bovenstaande kenmerken voldoen.

De recensenten zijn daarbij ook al jaren hetzelfde, en je ziet dat de jaren waarin er minder ‘hak elkaar de pan in’-thrillers worden gepubliceerd de recensies ook over de linie wat negatiever zijn. Er zijn duidelijk een aantal recensenten die gefrustreerd raken als ze niet genoeg boeken van hun eigen voorkeur krijgen en dat af gaan reageren op de recensies die ze wel schrijven. Dit maakt dat ik steeds meer twijfel of hun manier van professioneel en objectief/neutraal recenseren (nog) wel werkt.

En dan is er nog iets wat me opvalt: als ik online noem dat ik deze gids lees, krijg ik vaker de vraag ‘wat is dat?’ of de opmerking ‘dat moest ik even googlen!’ dan dat men weet wat deze gids is. Dat geeft mij de indruk deze gids steeds minder toonaangevend is. Misschien heeft deze gids zijn langste tijd gehad. En gezien de recensies die ze geven, waarbij het duidelijk is dat een aantal recensenten wellicht aan hun pensioen toe zijn, kunnen we ons afvragen of dat erg is.

Ik denk dat deze gids aan meer vernieuwing toe is dan een nieuw lettertype en kruisjes in plaats van sterren. Ik denk dat het tijd is voor op zijn minst een aantal nieuwe recensenten en/of een nieuwe manier om de boeken te verdelen.

Ken jij de VN Detective & Thrillergids? Wat vind jij ervan?