Sommige dingen in boeken zijn irritant. Niet irritant genoeg om het boek niet uit te lezen, maar wel zo dat het een beetje is alsof het labeltje van je kleding verkeerd zit. Vandaag daarom een lijstje met allemaal irritatiefactortjes die je tijdens het lezen tegen kan komen.

Uiteraard wel even de vermelding dat ik de term ‘irritatiefactortje’ niet heb bedacht. Die komt van een liedje van Jochem Meyjer. Ik zal het hieronder posten, zodat je het refrein zelf even (mee) kunt zingen na ieder puntje op mijn lijstje 😉

Goed, de irritatiefactortjes die je bij het lezen tegenkomt…

Een boek dat vies ruikt. Met name sigarettenrook vind ik heel erg smerig. Gelukkig is dat steeds minder vaak het geval, maar dit is wel de reden dat ik niet altijd even dol ben op tweedehands boeken. Ook bibliotheekboeken kunnen erg naar rook ruiken, maar inmiddels weet ik welke auteurs ik moet vermijden om de kans op gerookte boeken zo klein mogelijk te maken.

Het is een irritatiefactortje

Nog een irritatiefactortje dat vooral bij de bibliotheek een dingetje is: lang moeten wachten op een boek. Ik snap echt dat de bieb geen honderd exemplaren van een boek kan aanschaffen, maar soms sta ik als nummer 12 op de wachtlijst voor een boek. Koop er dan een extra, zou ik zeggen. Of kies ervoor om de uitleentijd iets te verkorten, zodat mensen sneller aan de beurt zijn. Zeker als de uitleentijd door zomer of “andere wereldwijde omstandigheden” zes weken is. Maar lang moeten wachten op een boek-dat-al-uit-zou-komen-maar-wegens-omstandigheden-wordt-uitgesteld is ook irritant. Joehoe, uitgevers? Veel boekenwurmen houden wel van een klein beetje duidelijkheid & voorspelbaarheid 😉

het is een irritatiefactortje

Iets wat me tijdens het lezen kan irriteren: het ‘middelengebruik’ in een boek. En daarmee bedoel ik het gemak waarmee jongeren alcohol drinken in boeken (of zelfs (soft)drugs gebruiken) en het gemak waarmee in boeken voor volwassenen (met name een bepaald soort thrillers) ‘pammetjes’ (benzodiazepinen zoals oxazepam, temazepam en diazepam) worden geslikt, al dan niet in combinatie met alcohol. Dit zijn verslavende middelen, en zowel alcoholverslaving als medicijnverslaving (ja, dat bestaat) zijn behoorlijk gevaarlijk en erg lastig om er vanaf te komen. Alcohol is geen ranja en pammetjes zijn geen smarties, en het zou fijn zijn als auteurs ze ook niet als zodanig neerzetten.

het is een irritatiefactortje

Tijdens het luisteren van boeken kan een verkeerde uitspraak me echt storen. En dan heb ik het niet over leesfoutjes of even haperen, maar over namen en woorden die compleet verkeerd worden uitgesproken. Als voorlezer heb je volgens mij ook de taak om jezelf even in te lezen als je niet over voldoende algemene kennis beschikt. Mie-a-mie is iets anders dan Miami, om maar eens iets te noemen.

ik tel tot tien

Een beetje in dezelfde categorie: tik-, taal- en spelfouten in een boek. Soms hoort het bij een personage dat hij/zij niet foutloos kan schrijven of spreekt met taalfouten, maar de meeste fouten die je in boeken ziet zijn niet de bedoeling. Met andere woorden: dan heeft er een redacteur zitten slapen, en dat vind ik niet netjes. Op school moet je het dan gewoon even netjes overdoen, dus eigenlijk zou ik het liefste zien dat bij een X-aantal fouten een redacteur ook even zijn/haar werk over moet doen. Ook dingen die verfouterd zijn (iets wat goed is fout ‘verbeteren’) of gewoon dingen die niet kloppen in een boek zijn ontzettend irritant, niet in de laatste plaats omdat ze makkelijk te voorkomen zijn. Je weet wel, door even onderzoek te doen.

Een, twee drie

Ook heel irritant: mensen die ‘een wijze les’ in hun boek willen stoppen. Of ze ‘willen de lezer iets meegeven’. Of ze willen je laten nadenken over een onderwerp, en dat er dan heel dik opleggen in dat boek. Over het algemeen zijn deze boeken te herkennen aan de volgende kenmerken: ‘hoofdpersoon komt ergens tussen de helft van het boek en driekwart van het boek ‘tot inkeer’ of ‘tot inzicht’, ‘hoofdpersoon maakt zich opeens sterk voor een bepaalde zaak en/of spreekt zich expliciet over een maatschappelijk/politiek standpunt uit’ en ‘het was een goed verhaal, tot gebeurtenis X, daarna werd het allemaal te activistisch/braaf/maatschappelijk geëngageerd/zweverig’. Heel storend, en vaak ook jammer van het verhaal.

vier, vijf, zes

In boeken waarin meerdere personages aan het woord zijn vind ik het irritant als de ‘tone of voice’ van die personages niet van elkaar te onderscheiden is, zodat je amper weet wie er nu eigenlijk aan het woord is. Ja, vaak staat het wel bovenaan het hoofdstuk of kun je het uit hele kleine context-dingetjes opmaken, maar ik heb al een paar keer gehad dat ik door die wisselende personages dingen door elkaar ging halen. En dat is misschien geen gigantisch probleem als het om iets kleins gaat (denk aan hoe X de thee het liefste drinkt ofzo), maar bij plotwendingen vind ik het wel handig om te weten wie nu wie staat af te luisteren.

zeven, acht, negen, tien

En tot slot: ezelsoren. Ezelsoren zijn boekenmishandeling en nergens voor nodig. Echt, een boekenlegger doet het prima en zorgt ervoor dat je je bladzijde net zo goed kunt terugvinden. Waarom vouw je dan een hoekje van de bladzijde om? Is het territoriumdrift? Ik snap het niet, ik vind het zielig voor het boek en ontzettend lelijk om te zien. Het risico op ezelsoren (en andere beschadigingen) is overigens ook een van de redenen dat ik niet dol ben op het uitlenen van boeken. Want straks komt je boek mishandeld en vol littekens terug. Wil. Ik. Niet.

Dan is het klaar…

Wat zijn jouw irritatiefactortjes tijdens het lezen?