Het verhaal

Koning Fred de Flinkerd regeert al een aantal jaar Steenrijk. Alle bewoners zijn welvarend, het land is vruchtbaar, en iedere stad in het land heeft een andere specialisatie. In Soesdijk, waar de koning woont, zijn heel veel goede bakkers en maken ze meesterlijke patisserie. In Karnhem maken ze de heerlijkste kazen, in Fustenburg brouwen ze excellente wijnen en in Sudderveen maken ze heerlijke vleesgerechten. Alleen in Zomphoek is men arm: het enige wat daar groeit zijn paddestoelen en taai gras. En in Zomphoek woont de Ickabog…

Koning Fred de Flinkerd kent de verhalen over de Ickabog, maar hij trekt zich er niet veel van aan. Hij is immers de koning, en de verhalen zijn maar verhalen. Koning Fred is behoorlijk zelfzuchtig en egoistisch, en ook nog eens een lafaard. Hij laat een naaister die zich niet goed voelt zich letterlijk doodwerken zodat zijn pak af komt, en op Beklagdag worden alleen mensen uitgenodigd met kleine, bescheiden klachten die makkelijk op te lossen zijn. Verder gaat Koning Fred veel jagen met zijn vrienden, Baron ter Sluycks en Baron van Bulckhoven. Maar als tijdens Beklagdag een herder uit Zomphoek langskomt die de koning vertelt hoe zijn hond is opgegeten door de Ickabog, besluit Fred dat hij zijn naam ‘de Flinkerd’ maar eens waar moet gaan maken. En aangezien de Ickabog toch niet bestaat, is dat vrij gemakkelijk… Toch?

Na een lange reis komt de koning in Zomphoek aan, en daar gaat het mis: er trekt een dichte mist op, en de koning is doodsbang, net als de meegebrachte soldaten. Als Van Bulckhoven zijn donderbus afschiet, raakt hij niet de Ickabog, maar majoor Boender, de leider van het leger van de koning. Baron ter Sluycks verzint een ander verhaal om de koning en het volk om de tuin te leiden en er zelf beter van te worden.

Majoor Boender liet een vrouw en een zoon (Bert) na, en de naaister die zich doodwerkte een man en een dochter (Roos). Bert en Roos zijn de helden in dit verhaal, want zij ontdekken via vele omzwervingen het geheim van de Ickabog, en aangezien dit een hele andere waarheid is dan de onzin die Ter Sluycks het land al jaren voorschotelt, besluiten ze om het echte verhaal van de Ickabog met heel Soesdijk te delen.

Mijn mening

Waar ik bij Harry Potter and the Cursed Child dacht: ‘had dit nou in boekvorm gedaan’, dacht ik bij dit verhaal steeds ‘had hier nou een toneelstuk van gemaakt’. Het verhaal an sich is namelijk niet slecht, en met een beetje inspanning haal je hier een ontzettend leuk toneelstuk uit. Maar het verhaal in boekvorm leest gewoon niet lekker: er zit veel herhaling in, en de ‘alwetende verteller’ in dit verhaal is gewoon irritant.

In het voorwoord geeft Rowling aan dat dit verhaal jaren op de plank heeft gelegen, en dat ze regelmatig ‘tussendoor’ een stukje heeft geschreven. In alle eerlijkheid: dat is te merken. Het verhaal is op diverse punten traag en herhalend, en er zijn zo veel hoofd- en bijzaken dat het lastig is om de hoofdlijn in dit verhaal te ontdekken. Rowling heeft dit verhaal zonder al te veel redactie gepubliceerd, eerst op haar website en daarna in boekvorm. Ik denk dat het beter was geweest als ze wel enige redactie had gehad.

De dialogen in dit verhaal zijn grappig, en die zorgen ook voor de wat humor en vaart in het verhaal. Dat is ook waarom ik denk dat dit verhaal beter uit de verf zou komen als een toneelstuk. Ook de setting is vaak heel beeldend beschreven, en ook dat maakt dat ik vermoed dat je hier een goed toneelstuk van zou kunnen maken. Maar omdat er zoveel wordt beschreven en herhaald (het verhaal kwam in eerste instantie hoofdstuk voor hoofdstuk online, als afleveringen in een feuilleton) is het niet echt lekker lezen. Natuurlijk moet je af en toe wat herhalen als er tussen het verschijnen van het ene en het andere hoofdstuk enige tijd zit, maar in boekvorm is dat niet nodig, omdat de lezer dan kan terugbladeren (en vaak ook meer dan een hoofdstuk leest).

In het boek staan bijzondere tekeningen, en in ieder taalgebied zijn de illustraties anders. Dat komt omdat er aan het verschijnen van de hoofdstukken ook een tekenwedstrijd zat verbonden, en kinderen uit ieder taalgebied waarin het boek verscheen konden hun tekeningen opsturen naar de uitgeverij die het boek uit zou geven. De winnende tekeningen zijn gepubliceerd in de boeken. In de Nederlandstalige versie zijn tekeningen opgenomen van kinderen uit Nederland en Vlaanderen.

Ik waardeer het initiatief van Rowling dat ze De Ickabog heeft uitgebracht in een tijd waarin veel kinderen wel iets leuks konden gebruiken. Ook het feit dat ze de royalties van dit boek doneert aan goede doelen die in deze moeilijke tijd helpen waardeer ik, net als het feit dat ze het verhaal in eerste instantie gratis uitbracht zodat alle kinderen ervan konden genieten. Ik denk dat dit boek beter uit de verf was komen met iets meer redactie – of als iemand er een leuk toneelstuk van had gemaakt.

Dit boek is vertaald door Wiebe Buddingh’