Op deze tweede kerstdag een gezellige blogpost, over een genre wat we in Nederland nauwelijks kennen: christmas cozy crime. Dit genre is met name in Amerika behoorlijk groot, maar in Nederland krijgt het weinig tot geen aandacht. Waarom is dat, en moet daar verandering in komen?

Chrismas cozy crime

Oke, laten we even beginnen met wat het eigenlijk is. Christmas cozy crime of chrismas cozy mysteries zijn boeken waarin een moord of mysterie gesitueerd is in een gezellige kerstsfeer. Vaak ligt er een dik pak sneeuw, er is een kerstdiner, mensen bij elkaar, vaak in een groot huis, en in veel christmas cozy crime zit in de titel een woordspeling met een bekend kerstliedje of een bekende kerstuitspraak/kerstverhaal. ‘A very merry murder’, ‘the mousse wonderfull time of the year’, ‘murder at the christmas carols’, ‘a murder for christmas past’, dat werk.

De voorkanten zijn ook vaak heel erg zoet, en wat wij in Nederland zouden associëren met zogenaamde ‘flutromannetjes’ of ‘pulp’. Nou lijkt dat me een prima niveau voor de kerstdagen, zeker in combinatie met dingen als auto rijden, een uitgebreid kerstdiner koken, met een schuin oog meekijken naar de zoveelste keer Sissi/Sound of Music/Home Alone of als de rest van de familie een wandeling gaat maken of een spelletje gaat spelen en jij daar even totaal geen behoefte aan hebt. En al helemaal als er ook nog alcohol gedronken wordt (wat toch best veel mensen doen met de kerstdagen), dan is pulp een prima optie om te lezen. Kerst vraagt over het algemeen niet om diepgaande literatuur (en de mensen die daar wel behoefte aan hebben, voorzien meestal in die behoefte door naar de kerk te gaan en daarna na te denken over het gebodene).

Nederland en Christmas Cozy Crime

Dus waarom kennen wij dit genre in Nederland amper? Ik denk dat dat te maken heeft met een aantal dingen. Ten eerste is het zo dat de cozy crime nog niet echt voet aan de grond krijgt hier in Nederland. De boekenmarkt is hier natuurlijk veel kleiner dan in Engelstalige landen, simpelweg omdat het Nederlandse taalgebied veel kleiner is. Tel daarbij op dat de meeste thrillerfans niet per se dol zijn op cozy crime: ze noemen het vaak saai, voorspelbaar en niet spannend genoeg. Omdat thrillers vaak vertaald moeten worden en de thrillers van eigen bodem moeten concurreren met die vertaalde thrillers, krijgen wij vooral ‘crime’ die van hoge kwaliteit is, op de boeken voor de echte fans/liefhebbers na (denk bijvoorbeeld aan de Baantjer-serie). Het verhaal is van hoog niveau, de puzzel is complex en/of de spanning en vaart in het verhaal zijn enorm hoog. Daarmee zijn wij als Nederlandse lezers een beetje verwend geraakt, waardoor een uitgeverij niet snel het risico zal nemen om iets te laten vertalen wat ‘onder de maat’ is en waarvoor je een nieuw publiek moet interesseren.

Iets anders wat ook meespeelt: het Nederlandse publiek is niet gewend aan cozy crime, eerder aan ‘boem pats ontploffende auto’-crime. Niet alleen in boeken, maar vooral ook in series. De typisch Britse detectives staan op geen enkele Nederlandse streamingsdienst, en daarmee wordt duidelijk dat er slechts een kleine doelgroep is voor dit soort amusement. Daarbij komt dat een boek lezen een andere spanningsboog vraagt dan een serie kijken. Dat maakt het publiek voor dit soort boeken erg klein.

En dan is kerstmis in Nederland lang niet zo’n ding als in Amerika, waar de meeste van deze boeken verschijnen. In Amerika is het een maand kerst met alle toeters en bellen, en veel mensen beginnen eind november al met de eerste voorbereidingen. Dat is in Nederland anders. En ik denk dat het de combinatie van die dingen is (het taalgebied, de lichtelijk verwende thrillerlezer, de uitgeverijen die niet snel een risico nemen, de beperkte bekendbaarheid van het genre in zijn algemeenheid (ook op tv) en het feit dat kerst hier veel kleiner wordt gehouden dan in Amerika), die maakt dat christmas cozy crime hier in Nederland geen voet aan de grond heeft/krijgt.

Fastfood-leesvoer met een overdosis kerst

En stiekem vind ik dat ergens ook wel een beetje jammer, want het lijkt me heerlijk om rond de kerst of in de kerstvakantie een zo’n heerlijk sfeervol detective-verhaal te lezen, of een mysterie in een besneeuwd landhuis op te lossen ofzo. Net zoals het lekker kan zijn om in de vakantie een keer naar MacDonalds te gaan. Gewoon, even lekker wat fastfood-leesvoer met een overdosis kerst. Zo eens in het jaar lijkt me dat heerlijk.