Zo’n anderhalf jaar geleden schreef ik een blogpost over afknappers in boeken. Inmiddels heb ik nog een aantal dingen gevonden waar ik op afknap in een boek, dus het was hoog tijd voor een deel twee. En echt, ik lees heel veel en kan in bijna ieder boek wel iets positiefs vinden, maar sommige dingen maken dat ik een boek niet uitlees, of dat ik gewoon minder kan genieten van een boek.

• De auteur heeft iets te veel inspiratie ‘geleend’ bij een andere auteur. Als er opeens een remake van de Hongerspelen het verhaal in wordt geloodst (ja, echt tegengekomen) in vrijwel letterlijk dezelfde setting (bosgebied, schuilen in een grot, boog met pijlen, geroosterde eekhoorns eten – ja, het zat allemaal in hetzelfde boek en dat was niet De Hongerspelen of een van de vervolgen), dan vind ik dat jammer. Zeker als een auteur verder heel goed is in het scheppen van een eigen wereld en sfeer.
• De verdeling van het boek ‘klopt niet’. Als er in de laatste 100 pagina’s nog even drie plotwendingen komen terwijl het in de vorige 500 pagina’s daar nauwelijks over ging, dan is er iets mis met de verdeling in het boek, en het voelt dan voor mij als haastwerk wat snel even afgemaakt moest worden of alsof men last minute nog een paar dingen in het boek wilde proppen. Dat leest niet lekker.
• De vertaling loopt niet lekker. Soms zie je dat een boek na het geen zorgvuldige redactie heeft gekregen. En dat is prima als de vertaler goed kan vertalen, maar ik kom ook boeken tegen waarin er net iets te veel spreektaal letterlijk vertaald is, in plaats van het passende alternatief in het Nederlands te zoeken. Of dat een grammaticale constructie net niet lekker loopt, omdat een woord op de ‘verkeerde’ plaats in de zin staat.
• Er zitten te veel (of te lange) seksscènes in het boek. Als ik een erotische roman had willen lezen, dan had ik die wel gepakt. In andere boeken: prima als er personages met elkaar naar bed gaan, maar het moet voor mij wel wat toevoegen aan het verhaal. Als dat niet het geval is: hou de beschrijving in je verhaal dan kort. Zeker als de personages keer op keer min of meer dezelfde vrijpartij beleven. Fijn voor hen, maar ik blader even door, goed?
• De auteur probeert het verhaal kunstmatig in de moderne tijd te laten passen. Dit is vooral het geval bij historische romans. Laten we even eerlijk zijn, sommige moderniseringen verpesten het verhaal. Als een verhaal bijvoorbeeld speelt in de tijd dat er nog geen centrale verwarming was, dan is het gek als er opeens wel over een verwarming wordt gesproken. Of een digibord in de tijd dat de smartphones nog niet waren uitgevonden. Of als men opeens heel bewust spreekt over ‘persoon van kleur’, waar het in die tijd gewoon ‘zwart’ of ‘neger’ was geweest. Je kunt prima een historische kanttekening plaatsen bij een boek, maar het helpt niet als je dergelijke dingen aanpast aan de moderne tijd, want dan ontneem je de lezer een stuk historisch besef.
• Er wordt te makkelijk alcohol of medicatie gebruikt in een boek. Met name verslavende medicatie (ook wel bekend als ‘pammetjes’) of andere medicatie die onder de Opiumwet valt (o.a. morfine, Ritalin) of als er overmatig alcohol gebruikt wordt. Ik vind echt dat dat wat minder normaal mag worden in boeken, want die pillen zijn geen smarties en drank is geen limonade of water. Ik kan er echt op afknappen als een auteur doet alsof overmatig en/of ongereguleerd gebruik van dit soort middelen normaal is.
• De sfeer in het boek is te somber. Dit is echt een mega-afknapper voor mij. Ik merk namelijk dat ik enorm gevoelig ben voor de sfeer in een boek, en als die te somber is, dan ga ik die sfeer overnemen en voel ik me ook somber of somberder. En ja, dat ligt aan mij, ik heb daar (helaas) een bepaalde gevoeligheid voor, maar dat maakt het voor mij wel een afknapper.
• Een of meerdere personages doet/doen iets wat heel erg tegen mijn principes indruist. Vreemdgaan, kinderen slecht behandelen, iemand misbruiken (op wat voor manier dan ook), machtsspelletjes en machtsmisbruik… Ik ben een beetje allergisch voor die dingen, zowel in het echte leven als in boeken. In thrillers kan ik het iets beter hebben, omdat het dan vaak een ‘functie’ heeft, maar ook daar heb ik grenzen.
• Het verhaal is te #woke. Ik snap dat je als auteur heel graag wil laten zien hoe maatschappelijk betrokken en vooruitstrevend jij bent. Maar als het boek te woke is, leest het vaak niet lekker. Dat komt meestal omdat de auteur of te veel uitleg geeft (waardoor het een lesje wordt) of te weinig, waardoor er frustraties en onbegrip ontstaan. Dat is jammer, want die gulden middenweg bestaat echt, en waarschijnlijk bereik je dan als auteur ook meer mensen.
• Het boek is herhalend. Of het herhaalt zichzelf steeds (wat alleen is toegestaan als je Multatuli heet en in 17 dagen een boek schrijft) of het verhaal is een kopie van een vorig boek. Als ik dat verhaal nog een keer wil lezen, dan herlees ik het eerdere boek wel.
• Als een boek te gehyped is. Sommige boeken krijgen onevenredig veel aandacht op sociale media en tv, waardoor de verwachtingen voor het boek extreem hoog worden. Voor mij is dat steeds vaker een reden om het boek niet te lezen, omdat in mijn ervaring het boek maar zelden de verwachting waar maakt.

Waar knap jij op af bij een boek?