Vanavond wordt de Gouden Loekie weer uitgereikt, de prijs voor de beste reclame op televisie. En dat bracht mij op het idee om eens een blogpost te gaan schrijven over wat nou de beste reclame is voor een boek. Want als je je boek wil promoten, dan zijn er verschillende mogelijkheden. Het budget en het bereik kunnen wisselen, maar er zijn een paar manieren die er (onbedoeld) voor zorgen dat je boek enorm goed verkoopt.

Natuurlijk moet je als auteur en als uitgever een deel van het werk zelf doen. Een eigen site en social media zijn een must, en daar moet je ook regelmatig op posten. Even nog een tip van mij: als jij als auteur een Facebook-account hebt en iemand vraagt in een willekeurige boekengroep om boekentips, ga dan niet jouw boek(en) promoten als degene die de vraag stelt zelf al aangeeft dat hij/zij/die niets heeft met het genre van jouw boek(en). Bij veel social media kun je de posts plannen, en dat kan ik je zeker aanraden, want dat scheelt enorm veel werk op het moment zelf. Daarnaast helpt het natuurlijk als anderen (bloggers, booktubers en/of influencers) aandacht besteden aan jouw boek, net als de traditionele recensenten. Signeersessies, voorlezen en geplande bezoeken aan bibliotheken of boekhandels zijn ook altijd goed. En als je dat allemaal voor elkaar hebt, dan zijn er nog een paar dingen die jouw boeken als warme broodjes over de toonbank laten gaan…

Op tv komen

Meestal moet je uitgever dit regelen, en het is ook nog zo dat je moet kijken of het programma past bij je boek (als jij een YA-boek hebt geschreven zal het beoogde publiek waarschijnlijk niet naar Max Vandaag kijken), maar over het algemeen is ‘op tv komen’ goede reclame voor je boek. Zorg wel dat zowel jouw boek als jouw naam een paar keer worden genoemd, en dat je iets over de inhoud mag vertellen. En let op, want op de commerciële zenders zijn er ook programma’s die een soort verkapte reclame zijn. Bij die programma’s moet je betalen om jouw werk in beeld te laten brengen (en dat gaat rustig om 3000 euro). Hier zou ik dus niet zomaar mee in zee gaan. Maar bij een bonafide nieuwsprogramma, talkshow of actualiteitenprogramma zou ik zeker gaan zitten als je een uitnodiging krijgt. Hou er bij actualiteitenprogramma’s en talkshows wel rekening mee dat de redactie kan zeggen ‘sorry joh, maar we hebben een actueler onderwerp/leukere gast in de uitzending, dus blijf maar thuis’. Maar als je de kans krijgt om je boek in een dergelijk programma te bespreken, dan levert dat je vaak best een hoop verkochte exemplaren op.

Doodgaan

Heel cru, maar een auteur die dood gaat is goed voor een flinke stijging in de verkoopcijfers. Vooral als de auteur jong en/of onverwacht overlijd. De verkoopcijfers schieten dan de lucht in, want iedereen wil het boek lezen van iemand die zo jong en veelbelovend was. Bij veel oudere auteurs verwacht je het op een gegeven moment wel (al is hun dood nog steeds goed voor een piek in de verkoop). Maar het is niet voor niets dat de boeken van Peter R. de Vries afgelopen jaar goed verkochten, net als het boek van Ruud ten Wolde. Nu is doodgaan ook wel een erg drastische manier om je boeken te promoten en het werkt niet als je nog maar nauwelijks iets gepubliceerd hebt, dus misschien moet je dit niet uitproberen 😉

Ophef

En met stip op nummer 1: de allerbeste manier om je boeken te verkopen is door te zorgen dat er ophef rond je boeken ontstaat. Het ingewikkelde is dat je ophef vaak niet helemaal kunt voorspellen, en dat het zich ook tegen je kan keren. Maar het kan echt een hele goede manier zijn om je boeken onder de aandacht te brengen. Dit zie je bijvoorbeeld terug in het Ezelproces, een rechtszaak tegen Gerard Reve. Hij werd ervan beschuldigd dat hij zich in zijn stuk ‘Brief aan mijn bank’ en later in het boek ‘Nader tot U’ godslasterlijk zou hebben uitgelaten. Reve werd uiteindelijk vrij gesproken en ontving een jaar later de P. C. Hoofdprijs. Tijdens de rechtszaak en daarna steeg de verkoop van de boeken van Reve enorm. Het schijnt zelfs dat Reve met dank aan een politicus die probeerde om zijn werk te verbieden zo veel verdiende, dat hij een tweede huisje kon kopen. Het gerucht gaat dat hij dit huisje vernoemde naar de politicus die de Kamervragen had gesteld waardoor Reve voor het gerecht werd gedaagd.

Maar, zoals ik al eerder zei: ophef kan ook tegen je werken. Dat zie je nu heel duidelijk bij het boek ‘Het verraad van Anne Frank’, waarbij de uitgeverij excuses maakt en de (her)druk van het boek heeft stilgelegd. Ophef rond je boek is dus een paradox: het kan zowel enorm in je voordeel als enorm in je nadeel werken, en het is niet altijd te voorspellen wat er gaat gebeuren. Ik vermoed bijvoorbeeld dat de auteurs van Het verraad van Anne Frank niet hadden verwacht dat hun verhaal voor zo veel ophef zou zorgen. Wellicht heeft het feit dat de hoofdonderzoeker Amerikaans is (en daardoor niet door had hoe gevoelig ‘een Joodse verrader’ in Nederland zou liggen) hier ook een rol in gespeeld. Daarnaast schijnt er nogal wat te schorten aan de opzet van het onderzoek en de aanvraag van de subsidie. De belangrijkste lessen die je als auteur en als uitgeverij hieruit zou moeten trekken: als je iets controversieels beweert in je werk, zorg dan dat er niets, maar dan ook niets aan te merken is op je onderzoeksmethode en je subsidieaanvraag, want anders ben je er sowieso geweest. Of wat je beweert nu klopt of niet. En zorg dat je iemand raadpleegt die begrijpt wat voor impact jouw verhaal gaat hebben in de betreffende ‘community’. Anders maakt men gehakt van jou en je boek, en dat is absoluut geen reclame.