Het is zomer, en voor veel mensen ook vakantie. In ieder geval hebben veel kinderen en jongeren vakantie, en veel activiteiten voor volwassenen hebben een zomerstop. Op het werk is het rustiger (er is namelijk bijna niemand aanwezig) en doordat het lang licht is, heb je alle tijd om buiten te zitten met een boek. Toch is de vakantie ook een grote lees-valkuil. Veel kinderen en jongeren komen na de vakantie terug op school met een lager leesniveau dan waarmee ze voor de vakantie zijn geëindigd. Dat komt omdat ze de hele zomer hun lees-vaardigheden niet onderhouden hebben. Om dat te voorkomen, is het fenomeen ‘zomerlezen’ bedacht. Dit houdt in dat kinderen tijdens de zomer boeken blijven lezen.

Maar hoe ga je nou boeken leuk vinden als je nooit ziet dat je ouders lekker zitten te lezen? Hoe ga je lezen met ontspanning en fijne tijd associëren als je het goede voorbeeld niet krijgt? Juist, niet. Dus heb ik een oplossing bedacht. Ik geef een aantal boekentips binnen een genre of thema. Boeken voor kinderen, boeken voor jongeren, boeken voor volwassenen én een voorleesboek. Zodat we niet vergeten hoe leuk het is om te lezen.

Sommige mensen lezen liever non-fictie, informatieve boeken of waargebeurde verhalen (bijvoorbeeld een biografie of een reisverslag). In deze boeken zit doorgaans geen echt verhaal, wel een hoop informatie, feitjes en tips. Je hebt, zonder dat je het besefte, vast wel eens van een non-fictie-boek gezien. Kookboeken zijn bijvoorbeeld ook non-fictie, of een boek waarin een voetballer vertelt over zijn leven. Daarom gaat deze Zomerlezen over non-fictie-boeken.

Voor kinderen (basisschool)

Waanzinnig om te weten. Dit is een serie waarin verschillende auteurs informatieve boeken schrijven. De informatie wordt op een leuke en grappige manier aangeboden en de boekjes bevatten ook stripjes en plaatjes. De boeken gaan over diverse onderwerpen, dus er is vast een onderwerp wat jou (of je kind) aanspreekt.
Van nul tot nu van Thom Roep & Cor Loerakker. Dit zijn stripboeken over de geschiedenis van Nederland. De basis van het verhaal is dat een jong meisje, Ankie, Meneer de Tijdt ontmoet. Ankie heeft een achterstand met geschiedenis, en Meneer de Tijdt vertelt haar de verhalen van de geschiedenis van Nederland, wat we dus in stripvorm terugzien. Erg leuk om te lezen, en er zit veel informatie in.
Het raadsel van alles wat leeft van Jan Paul Schutten. Dit boek won zowel de Gouden Griffel als het Gouden Penseel in 2014. In dit boek wordt de evolutietheorie op een begrijpelijke en grappige manier uitgelegd. Het is een uitgebreid boek, waarin (bijna) alles rondom het ontstaan van de aarde, DNA en of de aarde nou met of zonder de hulp van God is ontstaan. Aanrader voor kinderen aan het einde van de basisschool.

Voor (pre)pubers (onderbouw middelbare school)

Het Achterhuis van Anne Frank. Ook wel bekend als Het Dagboek van Anne Frank. Dit boek speelt vooraf en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een boek wat eigenlijk iedere jongere een keer gelezen moet hebben, en afgezien van dat dit boek natuurlijk mooi is om te lezen, mogen veel jongeren dit boek ook voor hun lijst lezen. Twee vliegen in een klap dus!
Handboek voor Tienermeiden van Daphna Loudar. Dit boek geeft antwoord op alle vragen die je als tienermeid wel hebt, maar niet durft te stellen. De vragen over je lichaam, over verliefd zijn, vrijen, maar ook over vriendschap, social media, hoe je communiceert (roddelen, ruzie maken en onderhandelen bijvoorbeeld), werk, geld en stress. Dingen waar veel meiden wel mee bezig zijn en op zich wel over willen praten, maar dus niet met ouders of leraren. Met tips en ervaringsverhalen van andere meiden en jonge vrouwen.
Forensisch onderzoek van Clive Gifford. Dit boek gaat over de diverse forensische opsporingsmethodes. Dit boek is dus CSI-achtig, en gaat over de opsporingsmethoden die de politie gebruikt. Zowel de klassieke methodes als vingerafdrukken en aanwijzingen verzamelen als ook de moderne methodes om cybercriminaliteit op te sporen. Ook bevat het boek een aantal eenvoudige experimenten die je thuis zelf uit kunt proberen.

Voor pubers (bovenbouw middelbare school)

De betoverende werkelijkheid van Richard Dawkins. Dit is een boek dat geschreven is door een voormalig hoogleraar aan de Universiteit van Oxford. Het thema is, net als bij Het Raadsel van Alles dat Leeft, het ontstaan van de aarde en de evolutietheorie. Dit is echter een boek voor 15 jaar en ouder, met verwijzingen naar mythes en legendes. Daarnaast heeft het boek prachtige illustraties en hele goeie teksten.
Meisjes en Wetenschap van Rachel Ignotofsky. Dit is een boek over de vijftig meest invloedrijke vrouwelijke pioniers in de wereldgeschiedenis. Het zijn losse verhalen, dus ook geschikt voor de ‘ik lees liever een klein stukje per keer’-lezers. Het boek is bijna strip-achtig vormgegeven, en is bedoeld om meiden aan te moedigen om een beta-studie te kiezen. Voor de fans van The Big Bang Theory is dit een echte aanrader.
Hartelust van Wendy Doeleman. Opnieuw een soort handboek, maar dit is een boek voor zowel jongens als meiden. Dit boek focust op mentale en fysieke gezondheid, en kijkt breder dan het Handboek voor Tienermeiden. Zo is er ruimte voor LHBT-jongeren en verschillende spirituele stromingen. Daarnaast is er veel aandacht voor je eigen grenzen aangeven en hulp zoeken.

Voor volwassenen

Hidden Figures van Margot Lee Shatterly. Dit is een biografie over een aantal verborgen figuren (hidden figures) in de Amerikaanse geschiedenis. Bij NASA werkten namelijk een aantal Afro-Amerikaanse vrouwen. Ze werkten daar als rekenaars. Zij rekenden uit welke banen de raket om de aarde zou maken en met welke kracht dat zou gaan en op welk punt de ruimtevaarder veilig terug kon keren door de dampkring terug naar de aarde. Uit. Hun. Hoofd. Dit is een zeer geschikt moment om je kaak van de grond te rapen, ja.
Word Crime van John Olsson. Een Engels boek, over forensische taalkunde. Oftewel: een soort CSI, maar dan met woorden. Olsson beschrijft verschillende zaken. In een aantal is hij zelf onderzoeker geweest, een aantal beschrijft hij om de opkomst en ontwikkeling van de forensische taalkunde weer te geven. Wil je bijvoorbeeld weten waarom The Davinci Code plagiaat is? Of hoe je aan de hand van sms’jes een moordenaar kunt vinden als er geen lijk is? Lees dan dit boek.
maar je ziet er helemaal niet autistisch uit van Bianca Toeps. Toeps is zelf autistisch, en beschrijft op een hele mooie manier hoe dat is. Ze betrekt de wetenschap erbij, maar vertelt ook haar eigen verhaal en interviewt anderen met autisme. Ook geeft ze tips en schopt ze een aantal vooroordelen onderuit (altijd fijn!).

Om voor te lezen

Ja, er zijn ook non-fictie boeken die je prima voor kunt lezen. Ik noem er drie.
Het grote Rijksmuseum voorleesboek. Aan dit boek hebben diverse kinderboekenauteurs meegewerkt. Bij vijfentwintig schilderijen uit het Rijksmuseum hebben zij een verhaal geschreven. Niet het historische verhaal, maar een fantasieverhaal. Het idee erachter is dat kinderen leren dat je bij een schilderij ook je eigen verhaal kunt verzinnen.
De Zweetvoetenman van Annet Huizing. In De Zweetvoetenman gaat het over de Nederlandse rechtspraak. Niet alleen over grote boeven, maar ook over kleine zaken. Mag je bijvoorbeeld je zweetvoeten luchten in de bibliotheek? Waarom bemoeit de overheid zich met hagelslag? En mag je je eigen fiets terugstelen als die eerst van jou gestolen is? Dit is een grappig boek over rechtszaken, regels en een hoop gedoe.
De Telduivel van Hans Magnus Enzensberger. Dit is een boek over wiskunde. Robert, de hoofdpersoon in dit boek, heeft een gloeiende pesthekel aan wiskunde. Maar dan komt in zijn droom De Telduivel langs, die hem uitlegt hoe wiskunde nou echt werkt. In twaalf dromen werkt Robert zich op tot een meester der getallen, en neemt jou als lezer mee. Priemgetallen, rijen, combinaties, topologie en machten, alles komt aan de orde. Als je een kind hebt dat geïnteresseerd is in wiskunde of graag met iets nieuws in aanraking komt, is dit echt een aanrader.

Iedereen kan meedoen. Tot 18 jaar is een abonnement bij de meeste bibliotheken gratis, en als je van een klein budget rond moet komen zijn er vaak subsidie-regelingen waardoor je een bibliotheekabonnement voor een zeer gereduceerd tarief kunt aanschaffen.