Henk Pröpper schreef op 25 oktober een essay in De Volkskrant, waarin hij ervoor pleit om van lezen een missie voor dit land te maken. Afgezien van het feit dat ik wat moeite heb met het woord ‘missie’ (iets met een stagiaire die het ooit tot haar ‘missie’ had gemaakt om mij te ‘redden’) en het verhaal van de heer Pröpper behoorlijk warrig is, heeft hij een punt: er moeten meer boeken en lange teksten gelezen worden. We lezen namelijk feitelijk gezien steeds meer (want het overgrote deel van de communicatie gaat via internet, in geschreven boodschappen), maar die teksten zijn kort (whats’app berichtjes, korte teksten op Facebook en websites). Voor echt diepte-lezen, wat je doet als je een boek of lange tekst leest, is een ander soort concentratie nodig dan voor de korte tekstjes die we online lezen. Daarbij ontwikkel en onderhoud je andere vaardigheden bij het lezen van een verhaal: empathie, inlevingsvermogen, fantasie, de mogelijkheid om iets vanuit een ander standpunt te bekijken en zelf een mening te vormen. Begrijpend lezen, iets wat buitengewoon nuttig is op het internet, wordt flink getraind in boeken. En boeken lezen kan helpen om psychische problemen te verlichten – ook niet onbelangrijk in deze tijd, waarin stress, depressie en burn-out zo ongeveer volksziektes nummer 1 lijken te zijn geworden.

Maar het is niet alleen maar kommer en kwel. Waar veel pubers op de middelbare school steeds minder gaan lezen (ik denk zelf overigens dat het verplicht lezen van draken van boeken voor de literatuurlijst hier ook aan bijdraagt), is er ook een groep die juist veel meer gaat lezen. Dit zijn de Young Adult-fans. Voor hen is lezen meer dan een hobby, het is een lifestyle. Deze lezers, die vaak de pubertijd al uit zijn, gaan naar events rondom boeken, wisselen op Instagram en Facebook ervaringen uit rondom boeken en vooral: ze lezen boeken.

En ik denk dat we daar de oplossing van het probleem ‘ontlezing’ meteen te pakken hebben. Als je van lezen een lifestyle maakt, dan kan het bijna niet anders dan dat men er opeens (of heel langzaam aan) de noodzaak van inziet. Lezen is goed voor je hersenen, het kan voorkomen dat je hersenen aftakelen. Als we er alles aan doen om te voorkomen dat ons lichaam aftakelt, waarom zouden we dan lezen niet gaan promoten als ‘voorkomen dat je hersenen aftakelen’? Het organiseren van events is al geregeld, dus die hoef je alleen nog maar te laten groeien. Nodig grote auteurs uit en biedt hen daar ook een redelijke vergoeding voor (laten we eerlijk zijn: een boekenbon geven aan een schrijver is een sigaar uit eigen doos). Zorg dat er op het event leuke activiteiten zijn (workshops, misschien wat boek-gerelateerde activiteiten, panels). Of organiseer een leesclub, waar lezers elkaar kunnen ontmoeten, kunnen praten over boeken en tips kunnen uitwisselen. Goede locatie hiervoor is een bibliotheek of boekhandel, zodat er meteen nieuwe boeken uitgezocht kunnen worden.

Dus we maken van lezen geen ‘missie’, we maken er een lifestyle van. Want in lifestyles zijn we geïnteresseerd, lifestyle is hip en het klinkt niet alsof je bekeert gaat worden of in een oorlog moet gaan vechten. Lifestyle klinkt als ‘goed voor jezelf zorgen’, en ‘bewuste keuzes maken’. En dat zijn dan weer dingen die heel veel mensen tegenwoordig aanspreken. Hoppa, ontlezing opgelost.