Zo af en toe kun je tegen een enorme leesdip aanlopen. En dat kan heel vervelend zijn, zeker als je veel moet lezen voor school of werk. Zo’n leesdip kan allerlei oorzaken hebben, en ik raad je zeker aan om goed te kijken wat bij jou de oorzaak is van je leesdip. Maar zelfonderzoek kost tijd en energie en dat zijn twee dingen die niet iedereen altijd op voorraad heeft, dus laten we ook meteen met de remedie beginnen. Het is namelijk niet alleen een stuk lekkerder dweilen als iemand ondertussen even de kraan repareert, maar het is ook een stuk fijner om die kraan te repareren als er ondertussen iemand aan het dweilen is. Vele handen maken licht werk, zullen we maar zeggen 😉

Voor kinderen op de basisschool (4-12 jaar)

Graphic novels. Graphic novels bevatten vaak net iets meer tekst dan een stripboek, en ze zijn een stuk dikker. Ze hebben daarnaast ook het formaat van een gewoon boek, maar dan dus een gewoon boek met heel veel plaatjes. Zeker voor kinderen die moeilijk lezen of die niet van lezen houden, kunnen graphic novels een uitkomst zijn. Daarnaast kunnen deze boeken de overgang naar een boek met meer tekst en minder plaatjes makkelijker maken 😉 . Er is voor bijna iedereen wel een leuke graphic novel te vinden: wil je een Phineas & Pherp-achtig verhaal? Kies voor De Waanzinnig Boomhut. Zoek je iets realistisch en grappigs? Leven van een Loser of Dagboek van een Muts zijn dan heel geschikt. Ben je op zoek naar een echt verhaal, maar dan iets makkelijker? Zelfs dat kan: er zijn ook graphic novels van Het Achterhuis en Percy Jackson. Kies iets wat bij je past, en laat de magie van lezen je betoveren!

Samenleesboeken. Samenleesboeken zijn er vooral voor beginnende lezers. Op de ene bladzijde staat een stukje tekst dat de beginnende lezer moet lezen, op de andere pagina staat een stukje tekst dat de gevorderde lezer (ouder/verzorger/broer/zus) voorleest. Samen krijg je dan een verhaal. Deze boekjes stimuleren de gezelligheid van het lezen, en helpen een kind gemotiveerd te houden. Boekjes voor beginnende lezers blinken doorgaans niet uit in hun spannende verhaal, maar door samen te lezen (en het kind/de beginnende lezer te laten meeliften op de leesvaardigheid van de ander) krijg je toch een boeiend verhaal. Dat motiveert enorm!

Miljonairskind van Ilona de Lange. Dit is zo’n boek dat je kunt lezen na het opstapje van de graphic novels. Dit boek is grappig, bevat veel plaatjes maar heeft meer tekst dan een graphic novel. Het verhaal gaat over Zilver, die met zijn ouders in een piepklein huisje woont. Maar dat is niet helemaal waar: de ouders van Zilver zijn miljonair, en hun echte huis is onder de grond. Inclusief achtbaan, dierentuin en subtropisch zwemparadijs. Zilver besluit zijn beste vriend in vertrouwen te nemen. Als ze ontdekken dat er een inbreker in het huis is, besluiten ze om die in de val te laten lopen.

Voor de onderbouw op de middelbare school (12-15 jaar)

Erebos van Ursula Poznanski. Dit is het boek dat veel jongens (weer) aan het lezen krijgt! Op de school van Leon is iedereen in de ban van Erebos, een spel dat niet te koop is maar waar je een uitnodiging voor moet krijgen. En je krijgt maar een kans: als je je niet aan de regels houdt of een opdracht niet uitvoert, wordt je uit het spel gegooid en mag je nooit meer terugkomen. Leon is dolblij als hij een uitnodiging krijgt voor Erebos, maar als hij weigert om iemand te doden, wordt hij uit het spel gegooid. Kort daarna krijgt zijn beste vriend een ernstig ongeluk. Is Erebos wel een spelletje?

54 minuten van Marieke Nijkamp. 10:00 uur. De directeur van Opportunity High School beëindigt haar toespraak en verwelkomt alle leerlingen voor het nieuwe semester. 10:02. De leerlingen staan op om naar hun klassen te gaan. 10:03. De auladeuren gaan niet open. 10:05 Iemand begint te schieten. In dit boek volg je verschillende leerlingen die op de eerste dag na de kerstvakantie een schoolshooting meemaken. Leerlingen in de aula, maar ook leerlingen daarbuiten. Kunnen ze op tijd hulp halen? En wie zal deze schietpartij overleven? Dit boek leest als een trein, is niet dik en mag (in de onderbouw van de middelbare school) voor de lijst gelezen worden. Win-win 😉

Dat stomme boek van Tiny Fisscher. Ivan moet voor school een boek schrijven, net als zijn klasgenoten. Maar Ivan, die ADHD heeft, ziet dat niet zitten. Hij weet dan ook meteen een titel: dat stomme boek. Omdat hij geen stapel leeg papier in kan leveren, beschrijft hij een paar dagen uit zijn leven. Die paar dagen dat hij samen met zijn zusje en moeder op zoek gaat naar zijn verdwenen vader. De hilarische en bizarre reis brengt hen in Berlijn, waar Ivan Jo en haar hond Max leert kennen. Maar wat hebben die met zijn vader te maken? Een ding is duidelijk: een stommer boek dan dit is er niet!

Voor de bovenbouw op de middelbare school (15-18 jaar)

Kluitman novelles/Best of YA XS. Sinds vorige zomer brengen een aantal uitgeverijen boeken voor jongeren uit die je in anderhalf a twee uur uit kunt lezen. Het zijn korte verhalen, maximaal 150 pagina’s, en daardoor zit er in de meeste boeken veel vaart. Het is, naast een manier om jongeren weer wat makkelijker aan het boek te krijgen (een boek dat net zo lang duurt als een film is overzichtelijker dan een boek dat net zo lang duurt als alle Harry Potter-films bij elkaar) ook een goede manier om kennis te maken met auteurs van eigen bodem. Daarnaast is het fijn dat deze boeken een stuk minder prijzig zijn dan echte boeken: voor iets minder dan 9 euro heb je al een dergelijk boekje. Dat is fijn als je nog eens een boekje cadeau wil doen!

No Deal van Elle van den Bogaert. Dit boek wordt veel gelezen door jongeren die eigenlijk niet van lezen houden. Het is namelijk razend spannend, en dat krijgt toch veel jongeren aan het lezen. Simon zit gigantisch in de problemen: eerst moest hij autorijden terwijl hij nog maar 17 is, toen kreeg hij met die auto een ongeluk en nu is er een mega-schadepost. Om die schade te betalen moet hij een pakketje ophalen in Suriname. Maar pakketjes ophalen waarvan je niet weet wat erin zit en die niet van jou zijn, dat zorgt voor nog meer problemen…

TBS van Natasza Tardio. Maya’s leven is best wel prima: leuke ouders, geweldige beste vriendin en ze is verliefd op een leuke jongen. Maar dan wordt haar moeder ook verliefd, op een van haar cliënten uit de TBS-kliniek… Het hele dorp praat erover, alle media berichten erover, en Maya’s leven is over. Helemaal als haar vader zijn koffers pakt en haar moeders vriend vrijkomt en Maya’s moeder doodleuk zegt dat deze veroordeelde moordenaar bij hen komt wonen. Maya gelooft niet dat moordenaars kunnen veranderen, ook niet na een paar jaar dwangverpleging. Maar hoe kan ze haar moeder daarvan overtuigen? En nog belangrijker: hoe moet het verder als die gevaarlijke gek straks in hetzelfde huis woont als zij?

Voor volwassenen

M. J. Arlidge. Of je nu kiest voor de Helen Grace-serie of voor de twee standalones die Arlidge geschreven heeft, dat maakt niet uit. De stijl van Arlidge is filmisch, met extreem korte hoofdstukken, veel actie en plotwendingen. Een hoofdstuk van vijf pagina’s is al vrij lang, dus in dit geval kun je echt ‘even een paar hoofdstukken lezen’. Arlidge weet hoe hij je aandacht moet grijpen en vasthouden, maar je moet wel tegen een flinke hoeveelheid gruwelijkheden kunnen. Dit zijn echte adrenalinethrillers, en zeker als je geen groot lezer bent of in een leesdip zit (of dreigt te raken) kan de snelheid van het verhaal je helpen om weer aan het lezen te gaan.

De Alfie-serie van Rachel Wells. Alfie is een Britse korthaar die na het overlijden van zijn baasje op zoek gaat naar een nieuw huis. Maar Alfie heeft een ding geleerd: hij wil niet meer afhankelijk zijn van slechts een baasje of een gezin. Hij besluit om drempelkat te worden: een kat die verschillende huizen heeft en overal lekkere dingen en aandacht krijgt. In de straat waar hij besluit om drempelkat te worden blijkt hij hard nodig te zijn, want alle gezinnen die hij uitkiest hebben zo hun eigen problemen. Alfie probeert ze op te lossen, maar is dat niet te veel voor een kat? Dit is echt een gezellige knusse serie, nergens echt zwaar, omdat je alles via Alfie meekrijgt, die niet alles snapt wat die rare mensen doen of zeggen. Daarbij is Alfie hartverwarmend schattig en een echte redder, waardoor je regelmatig met een grote glimlach op je gezicht zit te lezen.

Columns. Als ik een leesdip heb, ga ik op zoek naar korte verhalen die over alledaagse dingen gaan (want dat is voor mij vaak minder moeilijk lezen). Persoonlijk ben ik erg fan van de boeken van Sylvia Witteman. Ik lees ze zelden, maar ik luister ze wel graag. De korte verhaaltjes vragen weinig concentratie (want kort), en zijn luchtig geschreven zonder dat je kwaliteit verliest. En bevalt een column je niet? Dan kun je gewoon door naar de volgende. Dat vind ik echt een voordeel van deze bundels. Uiteraard ben je geheel vrij om zelf te kiezen wiens/wier columns je wil lezen of luisteren.

Om voor te lezen

Ik hou niet van boeken van Emma Perry. Mila krijgt constant boeken. Voor haar verjaardag, als ze een goed rapport heeft, of gewoon zomaar. Mila gebruikt de boeken ook: ze jongleert ermee, maakt er een hoedje van, of een blokkade om haar broertje buiten te houden. Ze gaat er zelfs mee sleetje rijden! Maar lezen? Echt niet! de verhalen in die boeken interesseren Mila ab-so-luut niet. Totdat de boeken in opstand komen….

Lezen verboden! van Anneke Scholtens. Rens leest nooit. Hij HAAT lezen. In de vakantie komt Oskar, de neef van Rens logeren. Maar Oskar leest altijd en overal. Echt altijd en overal. Gezellig voor Rens, maar niet heus! Maar Oskar vertelt ook veel gekke verhalen. Ze zijn zo gek en grappig dat Rens er wel naar moet luisteren. En dan, op een avond, ontdekt hij iets in de koffer van Oskar…

Het kinderboekenwinkeltje van Ron Schröder en Marianne Busser. Het beroemde winkelstraatje groeit door, er komt een pleintje bij! En aan dat pleintje komt een kinderboekwinkel. In de kinderboekwinkel is van alles te beleven: er komen auteurs langs, er wordt voorgelezen en er zijn mensen die naar bijzondere vragen over boeken. Gelukkig weet de eigenaresse voor ieder kind wel een mooi boek te vinden!
Onderdeel van de serie De Winkeltjes. Los te lezen.

ZomerLezen is een initiatief om te voorkomen dat kinderen tijdens de zomer zakken in leesniveau. Omdat ik van mening ben dat het gezien de leescrisis niet meer dan normaal is dat iedereen gaat lezen (goed voorbeeld doet goed volgen enzo), bied ik boekentips voor alle leeftijdsgroepen aan, plus boeken om voor te lezen. Bijna alle boeken die ik tip, zijn te leen bij de bibliotheek, dus meedoen kost je niet meer dan een bibliotheekabonnement. In Nederland is lidmaatschap van de bibliotheek voor kinderen en jongeren tot 18 jaar gratis.