Vandaag heb ik voor jullie een bijzondere blogpost, namelijk met boeken die aansluiten bij de verhalen van de kinderen en jongeren waar Het Vergeten Kind zich voor inzet. Met ‘vergeten’ wordt bedoeld dat deze kinderen en jongeren zelden (positieve) aandacht krijgen van de volwassenen in hun leven. Veel van hen wonen niet meer bij hun eigen ouders, maar in pleeggezinnen, opvanghuizen of zelfs (gesloten) jeugdinstellingen. De kinderen en jongeren die wel thuis wonen, leven vaak in een onveilige omgeving, waar ze te maken krijgen met verwaarlozing en/of mishandeling. Het zijn kwetsbare kinderen en jongeren die vaak niet of niet goed begrepen worden, en zich vooral vaak niet gezien en gehoord voelen. Verhalen kunnen ons helpen om deze kinderen en jongeren te begrijpen, en kunnen maken dat zij zich kunnen herkennen in een personage, waardoor ze zich minder alleen en onbegrepen voelen. Vandaag geef ik een aantal van deze boeken extra aandacht.

Het Engelenhuis van Dirk Bracke. In de gesloten jeugdinstelling in Beernem komen drie meisjes elkaar tegen, en er ontstaat een vriendschap. Bo (binnengebracht nadat de politie haar aantrof in een hotelkamer met een man), Yasmin (die op de vlucht voor haar vader en zijn losse handjes voornamelijk op straat zwierf en in cafés hing) en Steffie (van wie de stiefvader zijn handen niet thuis kan houden, dus vluchtte ze in drugs). Je leest hoe de meiden in Beernem terecht zijn gekomen, hoe het leven daar is en hoe het met hen verder gaat na hun verblijf in deze instelling. Bracke ging voor dit boek in gesprek met jongeren die in een vergelijkbare instelling verblijven.
Dit boek speelt in Vlaanderen/België.

De oneindigheidstrilogie van Suzanne Koster (Zwarte Lieveling, Achtergelaten & Een Gedroomd Einde). In Zwarte Lieveling volgen we Saskia, die ontsnapt is aan haar stiefvader met losse handjes. Langzaamaan weet ze zich aan haar verleden te ontworstelen, en zowel de inwendige als de uitwendige verwondingen helen. Soms trekt het onkruid haar terug in het moeras, maar Saskia zet alles op alles om dit onkruid met wortel en tak uit te roeien. In Achtergelaten volgen we het halfzusje van Saskia, Jonka. Zij wordt door haar moeder en stiefvader achtergelaten in een tehuis. Jonka wil maar één ding: terug naar huis. Daarom maakt ze zichzelf onzichtbaar en vertelt ze niemand wat er thuis allemaal wel en niet is voorgevallen toen ze bij haar moeder woonde. Maar het knaagt ook, want wie vindt haar moeder belangrijker: haar vriend of Jonka? In het laatste boek van deze serie lezen we hoe de meisjes afscheid nemen van hun moeder, die dan op sterven ligt.

Nicolaj van Ellen Tijsinger. Dit is een oudje, maar het verhaal heeft jaren geleden zo’n indruk op mij gemaakt dat ik me het nog steeds kan herinneren. Nicolaj woont met zijn moeder en zusje in Nederland, maar zijn moeder komt uit Rusland. Nicolaj schaamt zich voor zijn thuissituatie, want zijn moeder drinkt te veel en eigenlijk moet Nicolaj thuis alles regelen: zorgen dat het huis netjes is, zorgen dat er boodschappen in huis zijn en dat er eten gekookt wordt, en zorgen dat niemand merkt hoe slecht het met zijn moeder gaat, want als iemand daar achter komt, dan moet zijn moeder naar een verslavingskliniek en waar moeten Nicolaj en zijn zusje dan heen? Maar zijn moeder heeft niet door hoe erg ze er aan toe is, en Nicolaj begrijpt dat hij in feite faciliteert dat zijn moeder haar ogen kan sluiten voor de ernst van haar verslaving. Kan Nicolaj stoppen met voor zijn moeder te zorgen, zodat ze inziet dat ze het zelf moet doen?

In de ruimte is het stil van Nicole Panteleakos. Dit is een verhaal over pleegzorg in Amerika, zowel de goede kanten ervan (een passend gezin voor Nova) als de slechte kanten ervan (van gezin naar gezin geschoven worden, pleeggezinnen die spullen achterhouden die voor het kind gekocht zijn). Nova is daarnaast zelf ook een bijzonder meisje, want ze leeft vooral in haar eigen hoofd. In het nieuwe pleeggezin leert ze dat ze zichzelf mag zijn en dat dat genoeg is. Dat ze niet om het minste of geringste weggestuurd wordt, en vooral: dat er naast haar zus Bridget nog meer mensen zijn die van haar (kunnen) houden.
Dit boek speelt in Amerika, in 1986.

Over Tijd van Dirk Bracke. Ook tienermoeders zijn vaak vergeten kinderen, en ook zij wonen soms in een moeder-en-kind-huis en niet meer bij hun ouders. Bracke ging in gesprek met verschillende tienermoeders in een moeder-en-kind-huis, en schreef naar aanleiding van al hun verhalen Over Tijd. Dorien wordt door haar broer Lukas naar Kasterlee gebracht, want ze is zwanger en thuis gaat het niet meer. Haar moeder neemt Dorien kwalijk dat ze geen abortus heeft laten plegen. Wie de vader van het kind is, wil Dorien niet zeggen, maar langzaam maar zeker kom je daar als lezer wel achter. Het verhaal gaat niet alleen over de zwangerschap, de geboorte en de zorg voor het kind, maar vooral ook over hoe het is om dat als tienermoeder te moeten doen en hoe het is om in een dergelijke instelling te wonen. De meiden moeten heel snel volwassen worden, inclusief betalen voor allerlei dingen die thuis ‘gratis’ zijn. Maar ook moeten ze nog steeds naar school, hebben ze te maken met vooroordelen en willen ze ook heel graag weer gewone tieners zijn, zonder verantwoordelijkheden en met een leuke jongen. Hoe vind je de balans in een dergelijke spagaat?
Dit boek speelt in Vlaanderen/België.

Adres Onbekend van Susin Nielsen. Felix en zijn moeder raken dakloos, en vooral thuisloos. Ze leven in een ‘geleend’ Volkswagen-campertje, en dat is best leuk voor een paar dagen, maar ontzettend onhandig als je naar school gaat en het langzaamaan winter wordt. En als je dan ook nog eens in Canada woont, dan is het wel heel koud en onhandig in dat busje. Toch probeert Felix zijn hachelijke thuissituatie verborgen te houden, want zijn moeder is bang dat de kinderbescherming Felix meeneemt als iemand erachter komt dat ze dak- en thuisloos zijn. Maar als het steeds slechter op school gaat en het ook daar gaat opvallen dat er ‘iets’ is met Felix, de ouders van vrienden er langzaamaan achter komen en Felix ook nog eens ziek wordt, dan moet er iets gebeuren. Maar wat?
Dit verhaal speelt in Canada.

Ik hoor er niet meer bij van Carolien Ceton en Sergej Kreso. 5 kinderen. Beste vrienden toen ze samen in het AZC zaten. Maar als ze stuk voor stuk moeten verhuizen, verwatert de vriendschap. Ze bouwden hun eigen leven op in Nederland. Tot nu. Want Amina, een van de vijf, krijgt post. Post waaruit blijkt dat een van de anderen verdwenen is. Is het een noodkreet? Een afscheidsbrief? De vrienden gaan samen op onderzoek uit, halen hun verleden naar boven, en proberen de waarheid te ontdekken. Wie van hen hoort er niet meer bij? Ook kinderen in een van de vele AZC’s in Nederland zijn vergeten kinderen. Vaak hebben ze verschrikkelijke dingen gezien en meegemaakt voor ze hier in het AZC terecht kwamen, en ook de leefomstandigheden in een AZC zijn niet heel gunstig voor kinderen.

Miss Dakloos van Lydia Rood en Jojo Matthews. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Ama wordt al haar hele leven misbruikt en mishandeld door haar stiefvader. Op een dag knapt er iets bij haar. Ze loopt weg van huis, doet aangifte bij de politie en wordt op een geheim adres ondergebracht. Maar Ama kan maar niet wennen aan haar nieuwe thuis, en als ze op een dag denkt dat haar stiefvader haar op het spoor is, slaat de paniek toe. Ze vlucht, en trekt van logeeradres naar logeeradres, steeds verder, tot ze uiteindelijk op straat belandt. Maar de straat, dat is een ander soort hel. Ama denkt niet aan opgeven, en grijpt elke kans om uit de goot te komen aan. Zelfs een missverkiezing.

Getekend van Evelien de Vlieger en Katja Holvoet. Dit is het verhaal van Katja. Katja kan niet uitleggen waarom ze niet bij haar moeder op bezoek wil. Wat ze wel doet: een overdosis pillen nemen, waardoor ze eerst op de spoed en daarna in de psychiatrische kliniek wordt opgenomen. Daar begint de strijd pas echt. Opgenomen zijn is niet leuk en vooral hard werken en heel confronterend. Ze hoopt vooral dat ze, als ze beter is, nooit meer bij haar moeder in de buurt hoeft te komen. Maar de rechter beslist anders. Katja smeekt de psychiater om haar opnieuw op te nemen, omdat ze bang is dat er anders iets ergs zal gebeuren.

Gister (18-12-2022) zijn de DJ’s van Serious Request in het Glazen Huis opgesloten, en het goede doel van dit jaar is Stichting Het Vergeten Kind. Wil je iets doneren aan deze actie? Dat kan via deze link. Deze blogpost is mijn eigen initiatief, ik ben hier niet voor betaald en krijg geen vergoeding van Serious Request of Het Vergeten Kind voor deze blogpost. Ik verdien geen geld met mijn blog, noch krijg ik goederen of diensten in ruil voor een review, blog of promotie.