Lezen is goed voor je hersenen. Lezen maakt je empathisch, je kunt je beter concentreren en je leeft er langer door. Het vergroot je woordenschat en taalvaardigheid, en daagt je uit om over dingen na te denken. Lezen (of luisteren) van boeken is actiever voor je hersenen dan tv kijken (wat gewoon doorgaat, ook als jij afdwaalt) en maakt dat mentale aandoeningen draaglijker worden. Allemaal voordelen van lezen.
Maar er is wel iets waar we als lezers ons met zijn allen schuldig aan maken: we lezen te weinig van eigen bodem. Ik ook, laat ik dat even voorop stellen. Waarom is dat een probleem? Omdat de Nederlandse auteurs, zeker van de wat minder populaire genres (denk aan fantasy of feelgood) zo veel minder kansen krijgen dan de auteurs uit het buitenland.
Het merendeel van de boeken die we lezen is immers vertaald (of wordt in het Engels gelezen). En dat levert meerdere grote problemen op.
We worden minder goed in onze eigen taal
Dit is een vrij serieus probleem: door steeds meer in andere talen te lezen worden we weliswaar beter in die talen, maar steeds minder goed in onze eigen taal. Dat levert verschillende problemen op (onder andere in de communicatie), maar maakt ook dat lezen in onze eigen taal een steeds moeizamer gaat. Dat heeft weer als gevolg dat er een tweedeling ontstaat in de boekenwereld: de heel eenvoudig geschreven verhalen aan de ene kant, en de literaire pareltjes aan de andere kant. Daartussen zit op een gegeven moment niets meer. Er ontstaat dus een verschraling van het aanbod, en kloof tussen de mensen die goed kunnen lezen en de mensen die dat niet zo goed kunnen wordt steeds groter.
Als je me niet gelooft: hoe vaak gebruik jij een Engels woord terwijl daar een prima Nederlands woord voor is? En van hoeveel woorden in het Nederlands ben je niet zeker van de schrijfwijze omdat je dat woord eigenlijk nooit meer leest, hooguit af en toe hoort? Dat bedoel ik.
Auteurs van eigen bodem moeten opboksen tegen de populaire buitenlandse boeken
Een ander serieus probleem: als Nederlandse auteur moet je opboksen tegen de internationale bestsellers. Vertalen is namelijk goedkoper dan redactiewerk/een boek uitgeven, en zeker bij de minder populaire genres zie je dat uitgeverijen het risico vaak niet durven te nemen. Het is namelijk financieel best een gok om een minder bekende auteur uit te geven, zeker als het binnen een genre is dat te kampen heeft met een gebrek aan populariteit en/of vooroordelen, zoals fantasy, science fiction of horror. Nu ben ik zelf geen fan van horror, maar ik vind wel dat de Nederlandse auteurs die horror schrijven een kans zouden moeten krijgen. En die kans is nu heel lastig te krijgen, want een (nieuwe) auteur uit ons eigen kikkerlandje is financieel een groter risico dan een populaire buitenlandse auteur vertalen. Ten eerste omdat uitgeverijen vertalers geen drol betalen, ten tweede omdat ze een reeds uitgegeven boek doorgaans niet nogmaals van redactie hoeven te voorzien en ten derde omdat er al een hype is om dat boek heen en je als uitgeverij dus vrijwel verzekerd bent van flinke verkoopcijfers.
Een auteur uit Nederland moeten ze een redacteur erbij halen (een proces wat jaren kan duren), dan moeten ze een omslag laten ontwerpen, dan moet dat boek nog in de winkels en het centraal boekhuis terecht komen (steeds meer kleine uitgevers kiezen er overigens voor om dat centraal boekhuis te omzeilen), en als er dan nog geld over is, moet dat boek ook nog gepromoot worden (posters, recensie-exemplaren, sociale media-campagnes, dat soort dingen). Een auteur van eigen bodem uitgeven is dus veel duurder (en daarmee een groter financieel risico) dan een bestseller uit het buitenland laten vertalen en in het Nederlands uitgeven.
Wat kunnen we hieraan doen?
Een paar dingen. Ten eerste: lees zo veel mogelijk boeken van Nederlandstalige auteurs. Of je de boeken nu koopt, luistert via legale apps of leent bij de bibliotheek, dat maakt niet uit. In alle gevallen geef je de uitgever een seintje dat er animo is voor Nederlandse auteurs.
Ten tweede: je helpt de auteurs extra als je boeken kiest van de minder populaire genres (hint: de populairste genres zijn literatuur en spanning). Kies bijvoorbeeld voor fantasy, feelgood, horror of een historische roman van Nederlandse bodem. Op die manier geef je de uitgeverijen een signaal dat er ook animo is voor genres die niet alleen moeten opboksen tegen de tsunami van boeken uit het buitenland, maar ook tegen de nodige vooroordelen.
Ten derde: als je ziet dat jouw favoriete Nederlandstalige auteur niet bij de boekhandel te koop is, vraag dan of ze dat boek kunnen bestellen. Als er genoeg vraag is naar een boek, bestaat de kans dat de boekhandel het in het assortiment opneemt. Dit werkt ook bij de bibliotheek, je kunt daar vaak ‘aanschafsuggesties’ doen.
En tot slot: kijk buiten de gebaande paden voor jouw favoriete genre. Grote kans dat je jouw nieuwe fantasyliefde op een fantasyfair ontdekt, en niet in de boekhandel. Of dat een boekhandel die wat minder bekend is jouw nieuwe favoriet in huis heeft, of het makkelijker kan bestellen. Of dat je op zoek moet naar een boekhandel die zich specialiseert in een bepaald genre of die restpartijen verkoopt, zoals bijvoorbeeld Boekenvoordeel of Boekenfestijn. Zij hebben vaak dingen in het assortiment die iets minder mainstream zijn. Bonus: de boeken zijn daar ook meestal wat goedkoper.
Ter inspiratie: al mijn besprekingen van boeken van eigen bodem
In chronologische volgorde:
Slaves: Raven 1 van Miriam Borgermans (oké die is wel Vlaams maar ik vind dat het meetelt).
Slaves: Dante 1 van Miriam Borgermans
Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit van Bianca Toeps
Slaves: Raven 2 van Miriam Borgermans
Moord op de Moestuin van Nicolien Mizee
Schilderslief van Simone van der Vlugt
Truth or Dance van Chinouk Thijssen (ik bespreek alle drie de delen in een recensie)
Mijn moeder kookt soep van tafelpoten van Aefke ten Hagen
De Kleine Bloggen voor Dummies
H@ck van Mirjam Mous (ik bespreek de beide delen van het tweeluik in een recensie)
Je hebt een nieuwe volger van Chinouk Thijssen
Mijn vader woont in het tuinhuis van Jacques Vriens
Gevaarlijke date van Krista van der Hulst
De Cursus van Elvin Post
Amalia van Claudia de Breij
Try not to… van Juultje van den Nieuwenhof
Het laatste uur van Eva Burgers
3Pak: boekenweekgeschenk voor de Boekenweek van Jongeren
De geheimen van het Catshuis van Nienke Berends
Game On van Cis Meijer
BookSomeTea 
Ik merk dat ik ook heel weinig boeken lees ‘van eigen bodem’. Tegelijkertijd merk ik dat ik die boeken wél juist fijn vind qua plaatsen e.d. die erin voorkomen omdat ik die dan vaak (her)ken. De laatste jaren heb ik de feelgood Nederlandse auteurs ontdekt en lees ik weleens wat van hen, maar het blijft in verhouding heel weinig. Jammer eigenlijk.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik denk dat jij Simone van der Vlugt ook wel kan waarderen. Detectives/thrillers en historische romans.
LikeLike
Lees best wel veel Nederlandse auteurs. Probeer het ook zoveel mogelijk te doen.
LikeGeliked door 1 persoon
Mooizo!
LikeLike
Mooi geschreven
En ja zeker we maken (mij incluis) maken ons er allemaal schuldig aan
Aan de andere kant als ik naar de jeugd kijk (pubers) dan ben ik wel heel blij dat ze boeken lezen/luisteren en is het inderdaad meestal in het Engels.
Een aantal boeken uit jouw inspiratielijst heb ik al gelezen maar er staan nog genoeg waar ik zeker naar wil kijken.
LikeLike
Ook voor jongeren (juist voor jongeren) zou het goed zijn om meer van eigen bodem te lezen. Ik ben benieuwd welk boek je van mijn lijstje kiest!
LikeLike
Je hebt gelijk…ik zie dat ik ook meer vertaalde boeken lees dan van onze “eigen” auteurs.
Daar ga ik iets aan doen: steeds als ik naar de bieb ga, zal ik proberen 2 boeken, van de 6 of 8, van een Nederlander te pakken. (als beginnetje 😉 )
Fijn dat je die lijst er even bij zet.
LikeLike
Mijn persoonlijke aanraders voor jou: Moord op de Moestuin en Schilderslief!
LikeLike
Eerlijk gezegd ben ik niet altijd even gecharmeerd an Nederlandse schrijvers. Er zijn zeker goede bij, maar ik heb ook regelmatig een boek wat me dan toch tegenvalt. Je berichtje is voor mij wel een opsteker, mag er toch wel wat meer aandacht aan geven.
LikeLike
Maar ben je dan wel altijd gecharmeerd van alle vertaalde boeken?
LikeLike
Ik sta volledig achter dit pleidooi. Steun je lokale auteurs, maar ook muzikanten en andere artiesten en je lokale winkels, de kleintjes die zo gemakkelijk verdwijnen in de schaduw van de reuzen. Koop hun boeken, ga naar hun shows, koop hun gezonde, lokaal geteelde producten.
Verder ben ik ook voorstander van het lezen van buitenlandse literatuur, want dat verbreedt je horizon, vooral wanneer je je niet beperkt tot de Angelsaksische landen, maar bijvoorbeeld ook eens een Afrikaans of Aziatisch werk durft proberen.
En vergeten jullie ook niet de Vlaamse schrijvers een kans te geven? Onze markt is nog kleiner dan de Nederlandse, amper een postzegel groot, maar wij doen ook ons best om onze lezers een mooi verhaal te geven.
Mijn favoriete Nederlandse auteurs zijn Renate Dorrestein en Mirjam Oldenhave (Check haar boek ‘Weet ik veel’!), maar de dierenverhalen van Bibi Dumon Tak zijn ook geweldig en zo’n Claudia de Breij lust ik ook wel.
LikeLike
Je hebt helemaal gelijk hoor, ik lees ook graag Nederlandse auteurs. Met name eigenlijk om die boeken zich meestal in Nederland afspelen. 🙂 Ik lees bijvoorbeeld graag Maarten ’t Hart, Esther Gerritsen, Kees van Beijnum en Stefan Brijs (oké, een Belg, maar die hebben het nóg moeilijker ;-))
LikeLike
Absoluut mee eens en echt niet alleen vanwege mijn eigen inkomsten (ik ben auteur). Er zijn zoveel goede Nederlandse boeken, maar behalve de paar boeken die gehyped worden (van een heel exclusief clubje Nederlandse schrijvers) krijgen ze amper aandacht en zijn ze ook slecht te vinden in boekhandels, bibliotheken en leesapps. Zo jammer, want er zijn echt genoeg goede Nederlandse boeken.
Ik moet eerlijk zeggen dat ik meestal niet speciaal zoek naar Nederlandse schrijvers; ik zoek gewoon naar iets waar ik zin in heb. Maar ik ben altijd wel erg blij als iets van een Nederlandse schrijver blijkt te zijn. Vorige week wilde ik eenvoudige fantasy (ik was ziek) en kwam Fabulant van Marloes Kemming tegen. Geweldig boek!
Verder ben ik dol op de columns van Sylvia Witteman (zij kan echt spelen met woorden) en zijn er een aantal feelgood/romanauteurs die ik al heel lang volg en ook persoonlijk ken (Wilma Hollander en Angelique van Dongen bijvoorbeeld).
LikeGeliked door 1 persoon